Toshkent davlat iqtisodiyot

Raqobat afzalliklarini logistikalashtirish

Raqobatlashishdagi firma (korporatsiya)ning logistik afzalliklari ostida firma ichidagi (korporatsiya ichidagi) logistik salohiyat va tashqi iqtisodiy oqimlardan to‘liq va sifatli foydalanish tushuniladi.
Eng umumiy ko‘rinishda bu afzalliklar quyidagilar bilan tasvirlanadi:

• 
  Ho‘jalik aloqalar bo‘yicha kontrogetlarni, shu jumladan yetkazib beruvchilar, kreditorlar, tijorat vositalari, iste’molchilarni muvoffaqiyatliroq tanlash;
  
• 
  Tarqatishning muvofiq kanallarini tanlash va tayyor mahsulotlar va xizmatlarning tovar harakatlanishini tashkil qilish;
  
• 
  Ratsionalroq logistik zanjirlar va operatsiyalarni modellashtirish va amalga oshirish;
  
• 
  Barcha iqtisodiy oqimlarda resurslarni tejashning strategiyasi va taktikasini ishlab chiqish uchun qulayroq sharoitlar yaratish;
  
• 
  Logistik tizimlarning barcha ishtirokchilari iqtisodiy manfatlarini bog‘lash va boshqalar logistika qurollaridan kompleks foydalanish hisobga shakllanadigan firmaning o‘ziga xos raqobatli integral salohiyatini tashkil qiladilar. Firmaning integral salohiyati uning raqobat afzalligi va raqobat bardoshligining asosiy, tizimni tashkil qiluvchi logistik omil bo‘ladi. Bunda quyidagi tamoyillirni ko‘rab chiqish maqsadga muvofiqdir:
  
• 
  Yuqori unumdor (rivojlangan va ixtisoslashtirilgan) va samarali resurslarni uzluksiz yangilash va foydalanish;
  
• 
  Strategik rivojlanishning maqsadlariga javob beruvchi samarali va egiluvchan (rivojlangan va ixtisoslangan) tashkilotni tashkil qilish;
  
• 
  Vazifaviy faoliyatning samarali majmualiligi va muvofiqlanganligi (ixtisoslashagnligi va rivojlanganligi)ni ta’minlash;
  
• 
  Rivojlanishning yuqori (ustivor) salohiyai (ixtisoslanganligi va rivojlanganligi), barqaror va uzoq muddatli raqobat afzalliklari-yuqori darajadagi raqobatbardoshlikka ega sotuvchilar, yetkazib beruvchilar bilan xo‘jalik aloqalari va ishga doir munosabatlarni o‘rnatish, ushlab turish va rivojlantirish;
  
• 
  Rivojlanishning yuqori (ustivor) salohiyati (ixtisoslashganlik, rivojlanganlik va talabganlik) va yuqori raqobatbardoshlikka ega vositachilik (tijorat) tashkilotlari bilan xo‘jalik aloqalari va ishga doir munosabatlarni o‘rnatish, ushlab tirish va rivojlantirish;
  
• 
  Rivojlanishning yuqori salohiyati (ixtisoslanganlik, rivojlanganlik, talabchanlik, tanlovchilik), uzoq muddatli va barqaror raqobat afzalliklari- yuqori darajadagi raqobat bardoshlikka ega xaridorlar va iste’molchilar bilan xo‘jalik aloqalari va ishga doir munosabatlarni o‘rnatish, ushlab turish va rivojlantirish;
  
• 
  Taqlid qilish emas, balki solishtirish va afzallik uchun belgilangan standart kabi rivojlanishining yuqori (ustivor) salohiyati va yuqori (ustivor) raqobatbardoshlikka ega mashxur raqiblar bilan raqobatning kelishishligi va dinamikligi.
  

Ham logistikaning va ham omillarning butun to‘plami ta’siri ostida firmaning raqobat salohiyati belgilangan davriylik bilan muntazam ravishda ko‘rinishini o‘zgartirib turadi. Qoidaga ko‘ra, raqobat salohiyati davrlari amalda tovar va boshqa yangiliklarning hayotiy davralariga o‘xshashlar va firmaning raqobat bardoshligi ta’rixlaydilar. Shundan kelib chiqqan holda firma raqobatbardoshligi hayotiy davrasining beshta bosqichlarini belgilash mumkin:

•