Toshkent davlat iqtisodiyot

5-chizma. Moddiy oqimlarning ishlab chiqaruvchidan iste’molchiga yetib borish harakati.

5-chizmada buyurtma va uning buzilish vaqtini belgilovchi buyurtmalar harakatlarining yo‘nalishi aks ettirilgan. Iste’molchi mahsulotni mintaqaviy ombor orqali yoki bevosita ishlab chiqaruvchining o‘zidan olishi mumkin. Aniqki, buyurtmalarni bajarish muddati turlichadir. Ombordan mavjud mahsulotlarni saqlash uchungina emas, balki mahsulotlarni o‘z vaqtida yetkazib berish uchun ham foydalaniladi. Buyurtmalarning o‘z vaqtida bajarilishi transport vositalari, buyurtmalarni tayyorlash texnikalariga ham bog‘liqdir. 1-jadvalda mahsulotlarni har xil turdagi transportlar yordamida yetkazib berish muddatining aniqlanish formulasi aks ettiriladi.

1-jadval Turli xil transportlarda yuklarni yetkazib berish muddatini hisoblashning
metodik ko‘rsatmasi

Transport turi	Yetkazib berish muddatini hisoblash formulasi
1. Temir yo‘l	T j tnk LVn^j tg ^m on
2. Dengiz yo‘li	Tm q LVkom VkomqLVsut 2 LPTG‘M t m don
3. Daryo	Tr q To LG‘VnP t^p don
4. Avtomobil	Ta q TnK LG‘VEK

Bu yerda:
t nk - operatsiyaning boshlanish-tugash vaqti, sutka, soat; L - tashib keltirish uchun o‘tilgan masofa, km, mil;

n
V ^j Vn^r -1 sutkada vagon yoki kemaning normadagi yo‘lda yurishi;
t^j dop t dop t ^rdop - daryo, dengiz va temir yo‘l transportida qo‘shimcha operatsiyalar uchun vaqt;
Vek - foydalanish tezligi, km soat; Vkom - tijorat tezligi, mil sutka;
V sut - mazkur liniyada ishlovchi kemadan foydalanish tezligi mil sutka;
- yuk ko‘tarish mashinasidan foydalanish koeffitsiyenti; Rt - kemaning yuk ko‘tarish quvvati, t;
M - portda bir sutkadagi o‘rtacha yuk tashish ishlari, t sutka;
To - yuklarni to‘plash, rasmiylashtirish va jo‘natish vaqtlari, sutka.

2.