Toshkent davlat iqtisodiyot

 

11.4– rasm. Xizmatlar marketingi “7P” modeli 

 

Model tanlangan maqsadli iste’molchilarni “nishon” sifatida yondashadi. Mazkur 

doiralar  odatda  “Marketing–miks”  deb  yuritiladigan  yoki  marketing  menejeri 

tomonidan  iste’molchilar  harakatiga  ta’sir  ko‘rsatishda  foydalaniladigan  marketing 

unsurlari  hisoblanadi.  An’anaviy  marketingda  menejerga  asosiy  to‘rtta  omildan 

Moddiy muhit 

 

Tovar 

 

Narx 

Xodimlar 

 

Tijorat 

 

Jarayon 

 

Raqobat 

 

---

 

193 

 

foydalanishi  mumkin.  M.D.Bitnerning  xizmatlar  marketingi  asosida  xizmatlar  tovar 

xususiyatiga ega sifatida menejer ko‘shimcha uch omil bilan birgalikda yettita omildan 

foydalanishi mumkin. 

F.  Kotlerning  xizmatlar  marketingining  “uchburchak”  konsepsiyasisiz  jozibador 

ko‘rinishga  ega  bo‘lmaydi.  F.  Kotler  marketing  konsepsiyasiga  va  tashkilot  ichidagi 

komunikatsion  jarayonlarida  tadqiqotlariga  asoslanib,  xizmatlar  marketingida  uchta 

o‘zaro munosabatlar ega birliklarni taklif qildi: 

tashkilot yoki xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotning yuqori boshqaruvi. 

xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotning xodimlari 

xizmat ko‘rsatish iste’molchilari 

F. Kotlerning xizmatlar marketingi yondashuvi 5– rasmda ko‘rsatilgan.