Toshkent davlat iqtisodiyot

1.1-jadval. 

Sanoat va iste’mol tovarlari marketingini farqlanishi

4

. 

 

Ko‘rsatkichlar 

Xususiyatlari 

Sanoat tovarlari 

bozori  

Iste’mol tovarlari 

bozori 

Mahsulot mohiyati 

(tabiati) 

 Rivojlanish 

Chiziqli 

Davriy 

Qayta 

tayyorlashga 

rag‘bat 

Texnologik 

Umumiy 

tendensiyaviy 

Iste’molchining 

mo‘ljali 

Motivatsiya 

Korxona, tashkilotlar 

ehtiyoji 

Individual ehtiyoj 

(xoxish) 

Tanlov 

Ob’ektiv me’zonlar 

Sub’ektiv avfzallikllar 

Qaror 

O‘lchovli va 

jamoaviy 

Yakka tanlov 

Natija 

Miqdoriy 

ko‘rsatkichlarda  

Umumiy qoniqish 

Makroijtimoiy 

yondashuv 

Madaniy qamrab 

olish 

Yurist, vrach 

Madaniy chegaralar 

doirasida 

Marketing 

yondashuvi 

O‘xshashliklar 

Ishlatishning aniq 

xolati 

Siyosiy 

Mo‘ljalga olish 

Aniq xolatda 

ishlatiladi  

Iste’molchi 

harakteristikasi 

Qabul qilish 

Tizimli o‘qitish 

Ijobiy uyushma 

 

Sanoat  bozori  tadqiqoti  shuni  ko‘rsatadiki,  unda  qatnashayotgan  sub’ektlar 

orasidagi  munosabat  do‘stona,  o‘zining  yaqinligi  bilan  ajralib  turadi.  Sanoat  bozori 

qatnashchilari  bir-birlarini  iqtisodiy  jixatdan  qo‘llab-quvvatlab  turadilar,  kerak  bo‘lib 

qolganda  past  yoki  mutlaqo  foizsiz  qarzlar,  texnik  va  texnologik  jihatdan  yordam 

beradilar.  Sanoat  tovarlari  marketologlari  yangi  tovar  ishlab  chiqarish  haqida,  uning 

parametrlarni tavsiflaydilar, taklif beradilar, o‘z fikrlarini bildiradilar. 

Bularning barchasi iste’mol tovarlari borasida sust va umumiy tarzda kechadi.  

Shunday  ekan,  sanoat  olamida  marketing  iste’mol  mahsulotlari  sohasidagidan 

ko‘ra  ko‘proq  rahbariyatning  majburiyati  hisoblanadi.  Iste’mol  tovarlari  ishlab 

chiqaruvchi  korxonada  marketing  strategiyasidagi  jiddiy  o‘zgarishlar  marketing 

bo‘limi  xodimlari  tomonidan  –  qadoqlash,  dizayni,  siljitish  turi,  reklamada  e’tiborni 

o‘zgartirish yo‘li bilan tashabbus ko‘rsatiladi va amalga oshiriladi. 

                                                             

4

 Манба: Стив Минетт. Промышленный маркетинг. –М., СПб., Киев.: 2007,-18 с. 

---

 

21 

 

Sanoat 

korxonasida 

esa 

marketing 

strategiyasidagi 

o‘zgarishlar 

yangi 

asbob-uskuna 

xarid 

qilish 

uchun 

investitsion 

majburiyatlar 

qabul 

qilish, 

sinov-konstruktorlik 

ishlariga 

o‘zgarishlar 

kiritish 

yoki  ishlab  chiqarish  va  injiniring  an’anaviy  usullaridan  voz  kechishni  talab  qilishi 

ehtimoli yuqori.