Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

m arketing dasturi yuqori va pastki b o ’g ’in u ch u n b o ’lishi m um kin. Agar
dastur yuqori b u g’in uchun b o ’lsa, u qisqa va l o ’nda tuzilgan b o ’lishi lozim .
C hunki unda m uhim tom onlari ajratib k o ’rsatiladi. Pastki b o ‘g ‘in u ch u n
tuzilgan dasturlarda esa har bir savollar yoritilib beriladi.
M uddatiga qarab marketing dasturlari qisqa, o ’rta va u zoq m uddatli
turlarga b o ’linadi. A yrim firmalar esa, ikki yoqlam a dastur tuzadilar, y a ’ni
u zoq m uddatli va qisqa m uddatli dasturlar.
Qamrab olayotgan vazifasiga qarab, o d d iy yoki m aqsadli dasturlaiga
b o ’linadi.
O ddiy m arketing dasturlari firmani ishlab chiqarish, sotish faoliyati
bilan barcha fimksiyalar savollarini yechishga y o ’naltiriladi. Maqsadli dasturda
esa , yangi m ahsulot ishlab chiqarish yoki seg m en tn i o ’zlashtirish, firm a
siyosatini rag’batlantirish samaradorligini oshirish kabi m u h im vazifalam i
am alga oshirishga qaratiladi.
Obyektiga b o g ’liqligiga qarab marketing dasturlari m ahsulotlar b o ’yicha
va ishlab chiqarish b o ’lim i b o ’yicha b o ’lishi m u m k in .1
1. Ishlab chiqarish bo’limi bo’yicha marketing dasturi quyidagi maqsadga ega:
• tovarlar siyosatini hisobga olgan holda chiqarilayotgan m ahsulotni
zaruriy nom enklaturasini aniqlash;
• innovatsiya b o ’yicha qarom i asoslash;
• chiqarilayotgan m ahsulot sifati va texnik darajasini oshirish b o ’yicha
qaror qabul qilish;
• tovar ishlab chiqarish tuzilishida har bir m ahsulot ulushini o ’m atish;
• ishlab chiqarishni ustivor y o ’nalishlari b o ’yicha xarajatlam i u m um iy
hajmi va ularni tuzilishini hisoblash;
• m oliyalashtirish m anbalarini topish;
• ishlab chiqarishni m oddiy va m ehnat resurslari bilan ta ’m inlash;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---