Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

— o ’rganilayotgan obyektning o ’tmishdagi va hoziigi
ma’lumotlarini tahlil qilishga asoslangan ilmiy asoslangan oldindan ko’ra bilish. Turli xil tarkibiy
qismlami prognozlashga asoslangan qisqa muddatli (1,5) yilgacha, o’rta muddatli (5 yil) va
uzoq muddatli (10-15 yil) prognozlar mavjud. Taqdim etish shakljga ko’ra, miqdoriy va sifat
prognozlariga, tadqiqot obyektlarini qamrab olish bo’yicha umumiy va qisman prognozlashga
taqsimlanadi.
Psixografik bozor segmentatsiyasi 
— bu bozomi xaridorlaming u yoki bu ijtimoiy sinflaiga
mansubligiga, hayot stiliga yoki shaxs tavsifnomasiga qarab guruhlaiga bo’lish tushuniladi.
Qanot (flanga) hujunn 
— bu raqobatchilar faoliyatini kuchsiz joylariga yo’naltirilgan
bo’lib, ushbu kuchsiz joylarda ustunliklaiga erishish uchun asosiy kuchlar tashlanadi; u shunga
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

asoslanganki, raqobatchi ko’pincha o ’zining resurslarini eng kuchii pozitsiyalarini saqlab
qolish uchun yo’naltiradi, masalan, mahsulot sifati bo’yicha sardoriik (lideiiik) pozitsiyasini
(holatini) saqlab turishi mumkin, ayni vaqtda esa, o ’z faoliyatida kuchsiz joylarga ega bo’lishi
mumkin, masalan vositachilar bilan ishlashga uncha ahamiyat berishmaydi. Ushbu strategiya
bozor da’vogari, raqobatchiga nisbatan kam resurslaiga ega bo’lsa yaxshi natijalar berishi
mumkin. U ko’pincha raqobatchilaiga qarshi kutilmaganda amalga oshiriladi.
Raqobat 
— 1) alohida shaxslar o ’rtasida har biri o’zi uchun shaxsan erishini maqsad
qilgan bitta yo’nalishdagi, xususan tadbirkoriar o’rtasida kattaroq foyda olish, savdo bozori,
xomashyo manbalari uchun ku’rash; 2) moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish, sotish va
iste’mol qilsh jarayonida bozor tizimi subyektlarining kommunikatsiyasi, kurashi, o’zaro