Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Narxlar 
darajasi
AS
2

AS
1
 
 
 

 
 
 
 
3 
 
 
 
P
2 
 

 
 
 
 
 
AD
 
2 
 
P
1 
 

 
1
 
 
 
0
 
Q
2 
Q
1 
 
Real YaMM 
 
22.2-rasm. Taklif inflyatsiyasi
 
Rasmdan ko‘rinadiki, xarajatlarning o‘sishi natijasida yalpi taklif egri 
chizig‘ining AS
1 
dan AS
2 
ga qisqarishi mahsulot birligiga to‘g‘ri keluvchi xarajat 
miqdorini oshirib, narxlarning R
1 
dan R
2
darajaga qadar ko‘tarilishiga, real ishlab 
chiqarish hajmining esa Q
1 
dan Q
2 
ga qadar qisqarishiga olib keladi.
Shuningdek, inflyatsiyaning quyidagi sabablarini ham ko‘rsatish mumkin: 
- monopolistik faoliyatlarning paydo bo‘lishi va amal qilishi; 
- noto‘g‘ri soliq siyosati yuritish; 
- jahon bozorlaridagi narxlarning o‘sishi; 
- harbiy sohadagi xarajatlarning o‘sishi va hokazo.
Mahsulot birligiga ishlab chiqarish xarajatlarining ortishi iqtisodiyotda 
foydani va mahsulot hajmini qisqartiradi. Natijada tovarlar taklifi ham qisqaradi. 
Bu o‘z navbatida narx darajasini oshiradi. Ishlab chiqarish xarajatlari nominal ish 
haqi, xomashyo va energiya narxlarining o‘sishi hisobiga ortib boradi. 
Inflyatsiyaning o‘rmalab boruvchi, jadal va giperinflyatsiya kabi turlari ham 
mavjud.