Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali pul va banklar

B) ochiq schyot – bunda xaridor tovarga buyurtma berilishi bilan yuklab jo’natiladi, to’lov esa belgilangan muddatlarda kelishilgan so’mma chegarasida vaqti-vaqti bilan amalga oshirilib boriladi. Bunda xaridor har gal tovar olishda kreditni rasmiylashtirmaydi, ya’ni kreditga murojaat qilmaydi;
C) chegirma berish – bunda xaridor to’lov hujjatlari yozilgandan so’ng, shartnomada kelishilgan ma’lum davr ichida to’lovni amalga oshirsa to’lov yig’indisidan chegirma beriladi;
D) mavsumiy – bu mavsumiy tovarlarga (o’yinchoq, fartuk va boshqalar) beriladigan kredit bo’lib ular muddati o’tganda qaytariladi;
E) konsignasiya – bunda tovarni sotib oluvchilar hyech qanday majburiyatsiz sotib oladilar, ya’ni tovarlar sotilgandan keyin puli to’lanadi, agar u sotilmay qolsa egasiga qaytarib beriladi.
31. Lizing krediti – bu mulkiy munosabatlar majmui bo’lib bunda bir taraf (lizing beruvchi) boshqa tarafning (lizing oluvchining) topshirig’iga binoan uchinchi taraf (mol yetkazib beruvchi)dan lizing shartnomasiga muvofiq lizing obyekti bo’lgan mulkni o’z mulki qilib sotib olib uni to’lash asosida lizing shartnomasida belgilangan shartlar bilan vaqtinchalik foydalanish va egalik qilish uchun lizing oluvchiga beradi. Lizing inglizcha ijara ma’nosini bildiradi. Bugungi zamonaviy lizingni moliyaviy lizing ham deb ataladi.
32. Kredit foizi – kreditlashning asosiy sharti bo’lib unga ma’lum haq (foiz) to’lanishi hisoblanadi. Kreditning foiz miqdori kreditning turi, uni muddati, vaqtida qaytarilishi va ayrim boshqa holatlarga bog’liq. Yuqoridagilardan kelib chiqib kredit foizini belgilashda Markaziy bankning qayta moliyalash stavkasi, tijorat banklari oladigan foyda va boshqa omillar hisobga olinadi.
33. Kredit foizining turlari. Adabiyotlarda kreditning nominal va real stavkasi tushunchasi mavjud. Nominal foiz stavkasi deganda kredit shartnomasida kuzda tutilgan foiz stavkasi tushuniladi. Kreditning real savkasini aniklash uchun nominal stavkasidan inflyasiya darajasi chegiriladi.
Bundan tashkari kreditning kredit shartnomasi bajarilganga kadar uzgarmaydigan katiy belgilangan foiz stavkalari xamda tegishli uzgarishlar kiritilishi ko’zda tutilgan suzib yuruvchi stavkalar tushunchalari mavjud.