Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali pul va banklar

6.Pulni bozor iqtisodiyoti sharoitida axamiyatini oshishi:
a) Har bir iqtisodiy axborot, tovarlar va xizmatlar bahosi, to’lovlar, daromad va xarajatlar, moliyaviy talab va majburiyatlar, iqtisodiy aloqalar mikro va makro darajalarda faqat pulda ifodalanadi.
b) pul va uning ekvivalentlaridan (aksiya, obligasiya va boshqa qimmatli qog’ozlar) keng foydalaniladi.
c) Ilgari pulda ifodalanmagan vositalar ham (yer va boshqalar ) pulda o’z aksini topadi va boshqalar.
7. Pul tizimi deganda mazkur mamlakatda pul muomalasini qonuniy va mutanosib ravishda tashkil qilishda qo’llaniladigan uslublar majmuasi tushuniladi.
8. Pul tizimining elementlari – pul birligi, baho masshtabi, pulning turlari, emissiya tizimi, pul muomalasini tartibga soluvchi davlat muassasasi.
9. Pul tizimining tarixiy turlari – metal pullar tizimi, kredit va qog’oz pullar tizimi.
10. O’zbekiston Respublikasi pul tizimining bosqichlari – I bosqich 1992 yilni 15-noyabridan so’m kuponlarni joriy etilishi va II bosqich 1994 yilni 1-iyulidan milliy valyuta so’mni muomalaga kiritilishi.
11. Pul muomalasi qonuni – muomala uchun zarur bo’lgan pul miqdorini belgilaydigan, tovar – pul munosabatlarini o’zida aks ettiradigan qonun.
12. Muomaladagi pul miqdoriga ta’sir etuvchi omillar:
a) Sotiladigan tovar va xizmatlar miqdori
b) Tovar va xizmatlar baho darajasi
c) kreditni rivojlanish darajasi
d) naqd pulsiz hisob – kitoblarni rivojlanish darajasi
e) pulni aylanish tezligi
13. Pul massasi – Pul massasi xo’jalik aylanishidagi naqd pullik hisob – kitoblarni, ya’ni aholi, korxona, tashkilot va muassasalarga tegishli xarid to’lov vositalarining yalpi hajmini o’zida ifodalaydi.
14. Pul agregati – Pul massasi hajmi va tarkibi ko’rsatkichi hisoblanib M₀; M₁; M₂; M₃ va boshqa ko’rsatkichlar bilan ifodalanadi.
15. O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan pul muomalasini boshqarishda qo’llaniladigan usullar:
a) Majburiy rezerv stavkasi me’yorini belgilash
b) Tijorat banklarini ochiq bozordagi ishtiroki
c) Kreditlar uchun qayta moliyalash stavkalarini belgilash.

16.