Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali pul va banklar

1.Birinchi davr – bu O'zbekiston mustaqillikka erishgungacha bo'lgan davrdagi bank tizmi.
2.Ikkinchi davr – O'zbekiston mustaqillikka erishgandan keyingi davrdagi bank tizimi.
Bank tizimi rivojlanishining birinchi davri quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:
- Birinchi bosqich XIX asrning oxiridan 1930-1932-yillargacha bo'lgan davrni o'z ichiga olib bunda oldingi mavjud bo'lgan banklar zaminida sobiq ittifoqning kredit tizimi tashkil qilindi. Bu davrda shu vaqtdagi iqtisodiyotning rivojlanishiga mos keluvchi tarmoq banklari, ulka banklari, tijorat banklari, maxsus banklar, davlat banklari kabi banklar faoliyat ko'rsatgan.
- Ikkinchi bosqich 1932-yildan 1959-yillargacha bo'lgan davrni o`z ichiga oladi. Bu davrda banklar korxonalarni veksel orqali kreditlashdan (egri kreditlash) tog'ridan-to'g'ri kreditlashga o'tdi. Bunda banklar xalq xo`jaligi sohalari bo'yicha tashkil qilindi va ular shu sohalarga muddatli kreditlash va moliyalashtirish bilan shug'ullangan. Davlat banki asosan qisqa muddatli kreditlashni olib borgan.
- Uchinchi bosqich 1959-yildan 1988-yilgacha bo'lgan davrni o'z ichiga oladi. Bunda mavjud tarmoq banklari qayta tashkil qilinib mamlakatdagi barcha kredit munosabatlarni olib borish maqsadida asosan uchta yirik bank - Davlat banki, Qurilish banki, Tashqi savdo banki tashkil qilindi. Davlat banki xalq xo`jaligining barcha sohalarga (qishloq xo'jaligiga uzoq muddatli kredit ham) qisqa muddatli kredit bergan. Qurilish banki kapital qo'yilmalar bilan bog'liq operatsiyalarni bajargan. Tashqi savdo banki marnlakatning eksport-import operatsiyalarini bajargan.
- To'rtinchi bosqich bank tizimini qayta tashkil qilish bosqichi bo'lib, u 1988-yildan 1990-yilgacha bo'lgan davrni o'z ichiga oladi. Bu davrda davlat banki bilan bir qatorda ko'plab maxsus tarmoq banklari tashkil etildi.Bu davr bozor iqtisodiyoti talablaridan kelib chiqib ikki pog'onali bank tizimiga o'tish bilan ham bog'liq.
Xalqaro amaliyotda ikki pog'onali bank tizimi Vengriyada 1987-yilda, SSSRda 1988-yildan, Polshada 1989-yildan, Bolgariya, Ruminiya va Chexoslovakiyada 1990-yildan joriy ctilgan.