Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali pul va banklar

AQSh to’lov balansi bo’yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud, mlrd.dollar.

T.r	Ko’rsatkichlar	20.... y	20.... y	20.... y	20... y
1.	Yalpi ichki mahsulot	10469,6	10971,3	11734,3	12487,2
2.	Tovar va xizmatlar eksporti	1005,9	1045,7	1173,8	1301,2
3.	Tovar va xizmatlar importi	1430,3	1546,5	1797,8	2027,7
4.	Jami tashqi savdo aylanmasi
5.	To’lov balansi taqchilligi	- 472,4	- 527,5	- 665,3	- 791,5
6.	Tashqi savdo balansi
7.	YaIMga nisbatan to’lov balansi taqchilligi, foizda

Manba: BPKjurn.
Yuqoridagi ma’lumotlar asosida aniqlang:
A) tashqi savdo aylanmasi hajmini
B) tashqi savdo balansini
V) to’lov balansi taqchilligi foizini
G) xulosa yozing
2-topshiriq.
Quyidagilarni xalqaro moliyaviy tashkilotlarning tegishli guruhlariga ajrating.

T.r.	Yozuvlarmazmuni	Xalqaro valyuta jamg’armasi				Jahon banki	Yevropa tikla-nish va taraq-qiyot banki	Osiyotaraq-qiyot banki
		Depar- tament	Boshqaruv kengashi	Direk- torat	Boshqaruv qo’mitasi
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	XVJning majlis o’tkazuvchi organi
2.	Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki
3.	Manila shahrida qaysi xalqaro moliyaviy tashkilot joylashgan
4.	Fransiya Prezidenti ning tashabbusi bilan qaysi bank tashkil etilgan
5.	Xalqaro taraqqiyot assosiasiyasi
6.	XVJning boshqaruv organi
7.	1994 yildaToshkentda qaysi bankning vakolatxonasi ochilgan
8.	Respublikamizda qaysi bank kreditlari investisiyalarning uchdan bir qismini tashkil etadi.
9.	XVJning mintaqalar bo’yicha rahbarlikni amalga oshiruvchi organi.
10.	Sarmoyaga oid tortishuvlarni muvofiqlashtirish xalqaro markazi.
11.	2003 yilning mayida Toshkentda qaysi bankning bank boshqaruvchilarining yillik yig’ilishi o’tkazildi.
12.	Xalqaro rivojlanish uyushmasi.
13.	Amuzangirrigasiya tizimini qayta qurishga qaysi bank kreditlaridan foydanilgan
14.	XVJning ijro etuvchi organi.
15.	Xalqaro moliya korporasiyasi
16.	Qaysi bank bilan dastlabki kredit liniyasi Respublikamiz Prezidenti safari vaqtidai mzolangan
17.	Investisiyalarni kafolatlash xalqaro agentligi
18.	BruttonVuds xalqaro valyuta-moliya konferensiya qarori asosida qaysi xalqaro moliyaviy tashkilotlar tuzilgan
19.	Maxsus fond va oddiy fond bo’yicha beriladigan kreditlar qaysi bankga tegishli.
20.	Zaxira pozisiyasi chegarasidagi va yuqori zaxira ulushiga beriladigan kreditlar qaysi xalqaro moliyaviy tashkilotga tegishli.
21.	Xalqaro lizing operasiyalari bilan qaysi xalqaromoliyaviy tashkilot shug’ullanadi.
22.	Qaysi xalqaro moliyaviy tashkilotlar BMTning maxsus muassasasi hisoblanadi.
23.	Qaysi xalqaro moliyaviy tashkilot tar kibiga mamlakatlar- ning moliya vazirlari kiradi.

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1.Ozbekiston Respublikasi pul tizimi shakllanih bosqichlari
2.O’zbekiston Respublikasi pul tizimi elementlari
3.Pul islohatlari haqida tushuncha
4. Ozbekiston Respublikasi pul islohatlarini amalga oshirilganligining asosiy sabablariPul muomalasining tizimi necha qisimga ajraladi?
5.Kredit pullarning necha turlari bor?
6.O‘zbekistonda pul tizimini tashkil etishning bosqichlari.
7.O‘zbekistonda milliy valyutaning barqarorligini ta’minlash yo‘llari.


7-mavzu: Inflyasiya va unga qarshi kurashish yo’llari
Reja:

5. 
   Inflatsiyaning mohiyati, paydo bo’lish sabablari va u bo’yicha ichki va tashqi omillari. Inflatsiya to’g’risida nazariya va qarashlar.
   
6. 
   Inflatsiyaning turlari va ko’rsatkichlari.
   
7. 
   Pul muomalasini barqarorlashtirish va inflatsiyani bartaraf etish yo’llari (tadbirlari).
   
8. 
   Pulni barqarorligini ta’minlashda Markaziy bank pul - kredit siyosatining xususiyatlari
   

Adabiyotlar: 2, 14, 23, 37, 39, 40, 49, 55, 67.
Tayanch tushunchalar:Inflatsiya. Uni paydo bo’lish sabablari. Inflatsiyani ichki va tashqi omillari. Inflatsiyaning sudraluvchi, suzib yuruvchi, shiddatli, talab, kutilayotgan va boshqa turlari. Deflatsiya. Dezinflatsiya. Nullifikatsiya, revolvatsiya, devolvatsiya. Dinamanatsiya. Inflatsiyani bartaraf etishda davlatning uzoq va qisqa muddatli choralari. Pulni barqarorligini ta’minlashda Markaziy bank pul-kredit siyosatining xususiyatlari.
Amaliy mashg’ulotni maqsadi: Inflyasiya va unga qarshi kurashish yo’llari to’g’risida ma’lumotlar va tushuntirishlar berish.
1-topshiriq. Faraz qilaylik, yuqori infliyatsiya sharoitida korxona mahsuloti bahosining oyma-oy o’sishi kuzatilsin va sentabr oyida uning bir birligi 130 so’m, oktabr oyida — 155 so’m, noyabr oyida — 210 so’m va dekabr oyida — 231 so’mga teng bo’lsin. Bu holda bazisli va zanjirli baho indekslarini hisoblang?
Еchimi:
Октabr oyida,
Noyabr oyida:
Декаbr оyida:


2-topshiriq. Quyidagi maʼlumotlar asosida kredit bahosining optimal variantini topish uchun tijorat banki bo‘yicha marjani hisoblang?
Masalan, hisobot oyida bankning jalb qilgan resurslarning o‘rta summasi 7381792 ming so‘m deylik, ularga to‘lanadigan xarajatlar summasi 23962 ming so‘m bo‘lsa, bunda
Yechimi: a) jalb qilingan resurslar o‘rtacha qiymati (%da)


23962 минг сўм х 360 х 100 %= 3,89%
7381792 минг сўм х 30


Kredit qo‘yilmalarining hisobot oyida o‘rtacha summasi 3316916 ming so‘mni, bo’lardi olingan daromad esa 43237 ming so‘m bo‘lgan
b) Kredit qo‘yilmalarining o‘rtacha Qiymati (%da)
43237 ming so‘m 360 x 100% = 9,76%
3316916 ming so‘m x 30
Bank bo‘yicha marja (9,76-3,89) % = 5,87 % ni tashkil etadi