Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali iqtisodiyot fakulteti

6-Mavzu. Xalqaro tovar savdosi va uni boshqarish 
1. Xalqaro iqtisodiy munosabatlaming an’anaviy va eng rivojlangan koʻrinishlaridan biri 
nima deb ataladi? 
2. Jahon iqtisodiyotida roʻy berayotgan xalqaro iqtisodiy munosabatlar umumiy hajmining 
xalqaro savdo qancha qismini egallaydi? 
3. “Hozirgi kunga qadar hech bir mamlakat jahon iqtisodiy tizimidan ajralgan holda 
sogʻlom iqtisodiyotni hosil qila olgani yoʻq”, - bu jumlalarni aytgan olim kim edi? 
4. Jahon iqtisodiyotida erkin savdo siyosatiga birinchi ta’rifni kim bergan? 
5. “Siyosiy iqtisod va soliq solishning boshlanishi” (1817) asarida boshi berk koʻchadan 
klassik nazariyani keltirib chiqargan olimni toping 
6. “Siyosiy iqtisod asoslari” (1848) nomli asar muallifi kim? 
7. Dunyo boʻylab ishlab chiqarish 10% oshganida xalqaro savdo qancha oʻsdi? 
8. Tashqi savdo nima? 
9. Xalqaro savdo nima? 
10. Jahon mamlakatlari uchun tashqi savdo nimani anglatadi? 
11. Savdo dinamikasi nima? 
12. Jahon mamlakatlari uchun tashqi savdo muammolari qancha vaqt davomida 
tortishuvlarga sabab boʻlgan? 
13. “ayirboshlash har bir mamlakat uchun foydali boʻlib, har bir mamlakat bunda mutlaq 
ustunlikka ega boʻlishi”ni kim taʼkidlagan edi? 
14. 1776-yilda chop etilgan “Aholi daromadlarining tabiati va kelib chiqishi sabablari” 
kitobining muallifi kim? 
15. Xalqaro ixtisoslashuv mezonlarini ajratgan holda, davlatlar uchun qanday holatlarda 
davlatlararo ayirboshlash manfaatli ekanini koʻrsatib bergan olim kim edi? 
16. Xalqaro ayirboshlash barcha davlatlar uchun mumkin va manfaatliligini, ayirboshlash 
barcha uchun foydali boʻlgan narx zonalarini aniqlab bergan olim kim edi? 
17. Muhim xizmatlaridan biri uning xalqaro narx qonuni yoki “xalqaro narx nazariyasi” 
muallifi boʻlgan olim kim edi? 
18. Oʻz qarashlar kontseptsiyasini nafaqat mehnatga, balki ishlab chiqarishning barcha 
omillariga e’tiborni qaratgan olim kim edi? 
19. Kimlar nisbiy ustunlik tushunchasini izohlab u yoki bu davlatning ma’lum bir 
tovarlarga ixtisoslashishini ularning ishlab chiqarish omillariga egalik darajasiga 
bogʻliqdir deyishgan edi? 
20. Ishlab chiqarish omillaridan biri, texnika asosan bir mukammal raqobat va tovarlarning 
toʻla harakatchanligi mavjud boʻlganda xalqaro ayirboshlash ishlab chiqarish omillarining 
davlatlar orasidagi narxini tenglashtirgan olimlarni toping? 
21. Qanday narxda ayrboshlashni amalga oshirilishi foydali ekanligini koʻrsatgan olim kim 
edi? 
22. Xalqaro savdo va tashqi koʻrsatkichlarni toping? 
23. Tashqi savdo aylanmasi qiymati boʻyicha nimaga teng? 
24. Tashqi savdo balansi qanday rasmiylashtiriladi? 
25. Tashqi savdo tarkibi nimalarni oʻz ichiga oladi? 
26. Tashqi savdo tarkibi oqimi 19-asrda nimalarni oʻz ichiga olgan? 
27. Tashqi savdo tarkibi oqimi 20-asrda nimalarni oʻz ichiga olgan? 
28. Jahon eksportidagi sanoati rivojlangan mamlakatlarning ulushi qanchaga teng? 
29. Jahon eksportidagi rivojlanayotgan mamlakatlarning ulushi qanchaga teng? 
30. Jahon eksportidagi sobiq sotsialistik mamlakatlarning ulushi qanchaga teng?

---