Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali «Buxgalteriya hisobi, moliya, soliq va statistika” kafedrasi mudiri: dots. M. Xolmurzaev

Namlik darajasi, %
Namunalar soni
2-4 4-6 6-8 8-10 10-12	15 150 170 65 33
Jami:	433

Aniqlang: Ko‘mirning o‘rtacha namlik darajasini va 0,954 ehtimollik bilan o‘rtacha tanlanma xatolik o‘zgarish chegarasini.

4.Masala.Bittasmenadaharbirishchitomonidanishlabchiqarilgan “A” mahsulotmiqdorlariquydagilarbilantavsiflanadi:

IshchilarningRaqamlari	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Bittasmenadaishlabchiqarilganmahsulot(dona)	16	17	18	17	16	17	18	20	10	18

Progressivva regressive o’rtachalarqandayhisoblanadi ?
O’rtalashtirilayotgan belgi miqdorlari (xillari) bir yoki teng marta takrorlangan paytda oddiy arifmetik o’rtacha qo’llniladi. Uni aniqlash uchun dastlab o’rtalashtirilayotgan alohida miqdorlar yig’indisi aniqlanadi, so’ngra olingan natija ularning soniga bo’linadi. Buni quyidagicha yozish mumkin:
Izoh: Kafedraning 2020 yil ____ ______________ yig‘ilishida muhokama qilingan va tasdiqlashga tavsiya etilgan (____– sonli bayonnoma)

Tuzuvchi: «_______________ » ass: Vafoxojayeva D.
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
«Buxgalteriya hisobi, moliya, soliq va statistika”
kafedrasi mudiri: «______________ » Dots. M.Xolmurzaev
"Statistika"fanidan 2-kurs, 3-semstr yakuniy nazorat
19-Bilet

1. 
   Oddiy va tortilgan o’rtacha arfmetik miqdorlar qanday hisoblanadi?
   

O’rtalashtirilayotgan belgi miqdorlari (xillari) bir yoki teng marta takrorlangan paytda oddiy arifmetik o’rtacha qo’llniladi. Uni aniqlash uchun dastlab o’rtalashtirilayotgan alohida miqdorlar yig’indisi aniqlanadi, so’ngra olingan natija ularning soniga bo’linadi. Buni quyidagicha yozish mumkin:
2.Oraliq qatorlarda o’rtacha arifmetik miqdorni hisoblashning o’ziga xos xususiyati nima?
Ayrim hollarda o’rtacha miqdorlar oraliq qatorlar, umumiy va guruhiy o’rtachalar, shuningdek nisbiy miqdorlar asosida ham hisoblanishi mumkin.
O’rtacha miqdorni oraliq (interval) qatorda hisoblashning o’ziga xos xususiyatlari bor. Buning uchun dastlab har bir oraliq guruh bo’yicha o’rtachani, so’ngra esa jami qatoralar bo’yicha umumiy o’rtachani hisoblash lozim. Agar oraliq yopiq ko’rinishda bo’lsa, u holda har bir oraliq guruh uchun o’rtacha oraliq belgining quyi hamda yuqori darajalari yig’indisining yarmiga teng. Agar oraliq ochiq ko’rinishda bo’lsa u holda birinchi guruhning quyi darajasini topish uchun uning yuqori darajasidan ikkinchi guruh oralig’ini ayrish, oxirgi guruhning yuqori darjasini topishuchun esa uning quyi darajasiga o’zidan oldingi guruh oralig’ini qo’yish kerak.
3.Masala.Oraliq qatorlardao`rtachaishhaqqinihisoblang

O’rtachaishhaqqibo’yichaishhilarguruhlari (so’m)+x	Ishhilarsoni, f	Guruhlarbo’yichaishhaqqi	O’rtachaoraliqlarningishchilarsonigako`paytmasi ( f)
200 so’mgacha 200-220 220-240 240 undanyuqori ∑	20 30 40 10 ∑f=100		∑ f=?

Bu yerda shuni qayd qilish kerakki, oraliq kattaligi qanchalk kichik bo’lsa, o’rtacha shuncha aniq bo’ladi. Teng miqdorli oraliq asosida hisoblangan o’rtacha teng bolmagan oraliq asosida hisoblangan o’rtachaga nisbatan aniqdor bo’ladi, chunki teng oraliqli qatorlar darajasi guruhiy o’rtachalarga yaqinroq.
4.Masala.Bittasmenadaharbirishchitomonidanishlabchiqarilgan “A” mahsulotmiqdorlariquydagilarbilantavsiflanadi:

IshchilarningRaqamlari	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Bittasmenadaishlabchiqarilganmahsulot(dona)	16	17	18	17	16	17	18	20	10	18

Progressivva regressive o’rtachalarqandayhisoblanadi ?

O’rtalashtirilayotgan belgi miqdorlari (xillari) bir yoki teng marta takrorlangan paytda oddiy arifmetik o’rtacha qo’llniladi. Uni aniqlash uchun dastlab o’rtalashtirilayotgan alohida miqdorlar yig’indisi aniqlanadi, so’ngra olingan natija ularning soniga bo’linadi. Buni quyidagicha yozish mumkin:

Izoh: Kafedraning 2020 yil ____ ______________ yig‘ilishida muhokama qilingan va tasdiqlashga tavsiya etilgan (____– sonli bayonnoma)