Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

Insonlar. 
Menejer qo‗l ostidagi asosiy resurs - insonlardir. Insonlar munosabati 
sohasida ham, insonning o‗zida ham ko‗p o‗zgarishlar sodir bo‗lmoqda. Har bir kishi 
shaxsiy xususiyatlar, xarakter va muammolarga ega. 
Inson shaxsi murakkablashmoqda. Menejer kunda insonlar muammolarini 
yechish bilan shug‗ullanadi. Ammo u jamiyatning umumiy rivojlanish 
muammolariga ham duch keladi. Avvalo, bu - aholining ko‗payishi. Kishilar nisbatan 
ilgari nafaqaga chiqadilar. Yaxshi tajribali xodimlar unumsiz va ularni ijtimoiy 
ta‘minot tizimi evaziga ta‘minlashning zarur bo‗lib qolishi bu tizim qiymatini 
oshiradi. Keksa xodimlar ishni tark etadi. Ularning o‗rnini bosishi mumkin bo‗lgan 
yoshlar soni qisqaradi. 
Inson resurslarining bunday muammosi bilan menejer hozirning o‗zidayoq 
shug‗ullanmoqda. AQSH va Kanadada ishlab chiqarishda faol bandlarning o‗rtacha 
yoshi 34-35 atrofida, Meksikada esa bu ko‗rsatkich 19 yoshga teng. 
Bu mamlakatlar demografik ahvolining bunday farqlanishi inson resurslari 
muammosidir. Malakali va tajribali xizmatchilarning etishmasligi bilan birga 
xodimlar tomonidan kutilayotgan munosabatlar ham o‗zgarib bormoqda. Bu kelajak 
tendensiyasidir. Ijtimoiy munosabatlar va hukumat qarorlari insonlar farovonligini 
oshirishda menejer va kompaniyalar mas‘uliyatini kuchaytirishga qaratilgan. Ilgari 
kompaniya va xizmatchilar o‗rtasidagi munosabatlar mehnat shartnomasi bilan 
cheklanar edi. Bugun bu munosabatlar xodimlarning korxona va ish joyidan 
tashqaridagi hayotida kompaniya javobgarligining kengayishi bilan xarakterlanadi. 
Bu boshqaruvga yangi talablarni qo‗yadi va uni murakkablashtiradi. 
Texnologiya. 
Hozirgi sanoat dunyosida menejerlar texnologiya rivojlanishini 
yanada katta e‘tibor bilan kuzatishi zarur. Texnologiya – haqiqatdan ham, ishlab 
chiqarishni yaxshilashning yagona yo‗lidir. 

---

166 
G‗arbda oxirgi 100 yillikda turmush darajasining o‗sishi, aksari, yangi va 
yetakchi texnologiyani muntazam qo‗llash orqali kam xarajatlar evaziga ko‗p sifatli 
tovarlar ishlab chiqarish natijasida amalga oshirildi. Ayrimlar, texnologiya vaqti kelib 
shunday nuqtaga etadiki, bunda ishlab chiqarish usulini ancha yaxshilash imkoniyati 
yo‗qoladi, degan fikrni bildiradi. 
Texnologiya - qimmatbaho narsa. Xodimlar yoshi darajasining ko‗tarilishi va 
yoshlar sonining qisqarishi menejerni ishchilar o‗rnini bosuvchi texnologiyalar 
haqida o‗ylantiradi. Zarur mablag‗lar mavjud bo‗lganda u yangi texnologiyalarni 
ko‗plab harid qiladi. Bu yerda mahsulot sifatini oshirishga bo‗lgan ehtiyoj o‗sib 
borishi katta rol o‗ynaydi. 
Menejerlar kelajakda yuksalib boruvchi texnologik yo‗nalgan jamiyat bilan 
ishlaydi. U ishlab chiqarish, iqtisodiyot, jamiyatning holati va ularning rivojlanishi 
tendensiyalari haqidagi axborotlarga yaxshi ega bo‗lsagina omadga erishadi. Bu 
yerda axborot texnologiyalari muhim rol o‗ynaydi va aynan shular boshqaruv 
qarorlari sifatini aniqlaydi.