Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti g’. E. Zaxidov, M. T. Asqarova, Z. A. Djumayev, L. F. Amirov, H. A. Hakimov makroiqtisodiyot darslik toshkеnt – 2019

15.4.-rasm. Aholi soni o‘sishining iqtisodiy muvozanatga
ta’siri⁹¹
Matematik jihatdan o‘zgarmas kapital bilan qurolanganlik sharoitidagi iqtisodiyotda barqaror muvozanat sharti quyidagi ko‘rinishga

ega bo‘ladi:

k=sf(k)-(d+n)k=0 yoki sf(k)=(d+n)k
Tenglamadagi (d+n)k investitsiyalarning kritik kattaligini
xarakterlaydi. Ya’ni bir ishchiga to‘g‘ri keladigan kapitalni doimiy o‘zgarmas darajada saqlab turadigan hajmini ifodalaydi.
Aholi o‘sishining hisobga olgan holda R. Solou modelini grafik jihatdan ifodalash uchun mehnatning kapital bilan qurollanganligi barqaror darajasini (k*) deb belgilaymiz. Aniqlaganimizdek, agar bir ishchiga to‘g‘ri keladigan kapital (k=const) bo‘lsa iqtisodiyot muvozanat holatida bo‘ladi. Agar k1k*, unda investitsiyalar ularning kritik darajasidan past va (k2) k* ga qadar pasayadi.
Model iqtisodiyot barqaror holatda bo‘lishi uchun investitsiyalar sf(k) kapital chiqib ketishi va aholining o‘sishi (d+n)k oqibatlarini qoplashi kerakligini ko‘rsatadi. B holda kapital bilan qurollanganlik (k)

91. 
    N. Gregory Mankiw. Macroeconomics. 8 th edition. Harvard University. (NY.: Worth Publishers, 2013): 226
    

201

va mehnat unumdorligi (y) o‘zgarmas qoladi. Lekin aholi o‘sishida kapitalning doimiyligi rapital ham aholiga mos sur’atda o‘sishi kerakligini anglatadi: ya’ni: