Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti e. A. Akramov korxonalar moliyaviy holati

Sotilgan mahsulotlar tannarxining ta’siri indeksi
: 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar joriy 
narxlarda 
– 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar joriy 
tannarxda 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar joriy 
narxlarda 
– 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar 
o‘tgan davr tannarxida 
Bu quyidagi shakl sifatida yoziladi: 
0
1
1
1
1
1
1
1
С
K
Ц
K
С
K
Ц
K
. 
Ko‘rinib turibdiki, indeks suratida joriy davrda olingan foyda ko‘rsatilgan, 
maxrajda ham joriy davrda mahsulot sotishdan olingan foyda, lekin bu hisob-kitobda 
joriy davrda sotilgan mahsulotlar o‘zgarmas, o‘tgan davr tannarxida (S
0
) olingan. 
Demak, bu indeks korxona foydasiga mahsulotlar tannarxining o‘zgarish ta’sirini 
aniqlaydi. 
1. Sotilgan mahsulotlarga quyilgan narx-navolarning ta’siri indeksi: 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar joriy 
narxlarda 
x
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar 
o‘tgan davr tannarxida
O‘tgan davrda sotilgan mahsulotlar 
o‘tgan davr narxlarida 
– 
Joriy davrda sotilgan mahsulotlar 
o‘tgan davr tannarxida
Bu indeks sxema sifatida: 
0
1
0
1
0
1
1
1
С
K
S
K
С
K
S
K
. 

---

88 
Ko‘rinib turibdiki, ham suratda, ham maxrajda joriy davrda sotilgan 
mahsulotlardan olingan foyda aniqlanyapdi. Lekin bajarilgan hisob-kitoblarda 
sotilgan mahsulotlarning tannarxi (S
0
) o‘zgarmas sifatda, ya’ni o‘tgan davr darajasida 
olingan. Sotilgan mahsulotga quyilgan narx-navolar o‘zgaruvchan. Demak, bu indeks 
korxona foydasiga narxlar ta’sirini aniqlaydi.