Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

 
 
10.2.  Loyihaning  sifat  menejmentining  dasturi.  Me’yorlar  va  standartlar. 
Litsenzion faoliyatni amalga oshirish tartibi 
 
ISO  standartlar  tarmog’i  (usuli,  sistema).  Barcha  ishlar  Xalqaro 
standartlashtirish tashkilotlari (ISO)ga  sifat ta’minlanishi bo’yicha  asoslangan.  Sifat 
boshqarish  sistemasida  (ISO)  9000  va  unga  ekvivalent  bo’lgan  seriya  standartini 

---

191 
 
qo’llashadi. 
ISO 1947 yili Jenevada (Shvetsariya) shtab-kvartira bilan tashkil qilingan. Bu 
boshqarmaydigan tashkilot xalqaro standartlarga ishlov berish maqsadida va u orqali 
xalqaro  operatsiyalarni  yaxshilash  va  teng  huquqli  hamda  balanslashgan  xalqaro 
savdo tempini tezlashtirishdir. ISO tarkibiga 91 mamlakat kiradi, ular hisobiga sanoat 
ishlab chiqarishining 95% to’g’ri keladi. 1994 yil holatiga ko’ra ISO 9 ming standart 
ishlov berdi. 
ISO ga sifat bo’yicha savollarni ISO 176 texnik qo’mita beradi. U standartlarni 
mahsulot sifati, uni  yaxshilanishi  va  texnologiya  bilan ta’minlanganlikni kiritilishini 
va qayta ishlashni koordinatlashtiradi. 
ISO  176  texnik  holatini  kiritilishida  ISO  9000  sifat  sistemalari  standartlar 
seriyasi joylashgan. ISO 9000-9004 standartlari dunyoda katta nufuzga ega, ular sifat 
sistemalarida  eng  muhim  standartlar  hisoblanadi.  Bu  standartlar  dunyodagi 
rivojlangan mamlakatlar qabul qilgan va Yevropa iqtisodiy uyushmalarida muhim rol 
o’ynaydi. 
EIU maqsadi bo’lib – dunyodagi yirik iste’mol bozoriga, ishlab chiqarish bilan 
shug’ullanayotgan firma va korxonalarga aylanishdir. 
ISO  9001  va  EN  29001  standartlar  loyihalashtirish  sifatini,  ishlab  chiqarish, 
qayta ishlash, xizmat ko’rsatish va quyidagi elementlardan tashkil topgan: 
- Rahbarlar javobgarligi; 
- Sifat tizimi; 
- Tahlil nazorati; 
- Loyihalashtirishni boshqarish; 
- Ma’lumotlarni boshqarish; 
- Sotib olinishlar (loyihani texnik material ta’minoti); 
- Buyurtmachi tomonidan qo’yilgan buyumlar; 
- Mahsulot yaratilish jarayonini boshqarish; 
- Nazorat va sinash; 
- Sinash, o’lchash va nazorat uchun jihoz; 
- Sinash va nazorat statusi; 

---

192 
 
- Talabga muvofiq bo’lmagan bezash; 
- O’zgartirishlar kiritish; 
-Saqlanishi, urilishi va yetkazilishi; 
- Sifat bo’yicha hujjatlashtirish; 
- Qayta o’qitish; 
- Xizmat ko’rsatish; 
-Statistik metodlar. 
ISO  va  EN29002  ishlab  chiqarish  jarayonida  sifat  va  montaj  ishlarini 
ta’minlovchi standartlar. ISO9003 va EN29003 oxirgi mahsulotni sifatini va sinashni 
ta’minlovchi  standartlar.  Ko’pgina  rivojlangan  va  rivojlanayotgan  mamlakatlar  ISO 
va EN ekvivalent standartlariga ega.