Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti "bank ishi" fakulteti "tashqi iqtisodiy faoliyat" kafedrasi

 

3.2. Firmaning raqobat strategiyasi – raqobat ustunligiga erishish va uni 

saqlab qolish omili sifatida 

 

Firmaning raqobat strategiyani  ishlab  chiqish  taxlilga  asoslangan  ish  

bo’lib,  taxlil  2  yo’nalishda  olib  boriladi: 1-Tarmoqdagi  vaziyat  va  undagi  

raqobatning    shartlari.  2-Kompaniya    ichidagi    vaziyat,    uning  

raqobatbardoshligi. 

Firmalar  o’zining  iqtisodiy    ta’rifi,  ulardagi  raqobat  va  rivojlanish 

istiqbollari bo’yicha bir - biridan farq qiladi. Masalan: Ilmiy texnika taraqqiyoti 

sur’atlari  yuqori    va  past  bo’lishi  mumkin.Xar    bar    tarmoq    uchun    zarur  

bo’lgan    kapital    qo’yilmalar    xajmi    xam    xar    xil    bo’ladi.    Bozorlar    esa  

maxalliydan  tortib  dunyo  bozorigacha  farqlanadi.  Raqobat  kuchli  yoki  zaif  

bo’ladi.  Talab  xam  o’sib  boruvchi  yoki  kamayib  boruvchi  bo’ladi.  

 «GARVARD»    universitetining    professori  Maykl    Porter  tarmoqdagi 

raqobatchi  kuchlarni  quyidagicha  guruxlagan: 

1.Tarmoq  ichida  sotuvchilar  o’rtasidagi  raqobat. 

2.Boshqa  tarmoqdagi  kompaniyalarning  o’z  tovarlari  bilan  bu  tarmoqdagi  

xaridorlarni  egallab  olishga  xarakat  qilishi. 

3.Tarmoq  ichida  yangi  raqobatchilarning  paydo  bo’lishi. 

---

69 

 

4.Xom  ashyo  va  butlovchi  detallar  etkazib    beruvchilarning    o’z    shartlarini  

o’tkazishga urinishlari. 

5. Xaridorlarni o’z shartlarini o’tkazishga urinishlari. 

 Bu  taxlil  firma  mazkur  tarmoqda  duch  kelishi  mumkin  bulgan  qulay 

imkoniyatlar va xavf-xatarlarni aniqlab olish maqsadida amalga oshiriladi.