- raqobat muxiti ko’p sonli bozor munosabatlarini o’z ichiga olgan xolda, ba’zi
banklar xaridor sifatida va bir vaqtining o’zida mijoz sifatida ishtirok etadi;
- moliya-bank xizmatlari bir-birini to’ldirishi va o’rnini bosishi mumkin, lekin
ularga tashqi raqobatchi xizmatlar mavjud emas;
- narx bo’yicha raqobatning chegaralanganligi bank xizmatlari taklif qiluvchi
moliya muassasalari uchun ko’rsatilayotgan xizmatlarning sifatini uzluksiz
ravishda oshirib borishni taqozo etadi;
- bank xizmatlarining sifatini tahlil etish, narxsiz raqobatnnig asosiy mezoni
bo’lgan mijozlarning xoxish-istagi asosiy o’rinni egallaydi;
- moliya-bank xizmatlari bozori differentsiatsiyalangan oligopogiya xisoblanadi.
Jaxon iqtisodiy forumi (The Global Competitiveness Report 2010-2011),
ma’lumotlariga ko’ra, MDH mamlakatlari (Belorussiya va Turkmanistondan
tashqari) global raqobatbardoshlik indeksiga ko’ra o’rtacha 84 o’rinda turadi va
dunyo bo’yicha o’rtacha ko’rsatkichdan ancha pastdir.(dunyo bo’yicha 131
mamlakat bo’yicha o’rtacha ko’rsatkich 66 ga teng). Mamlakatimiz umumiy
ko’rsatkich bo’yicha 62 o’rinni egallasada, jon boshiga YaIM bo’yicha 139
o’rinni, inson resurslari potentsiali bo’yicha 119 o’rinni, makroiqtisodiy
barqarorlik bo’yicha 103 o’rinni, moliya bozorining rivojlanishi bo’yicha 115
o’rinni,
texnologik
darajasi
bo’yicha
84
o’rinni,
korxonalarning
raqobatbardoshligi bo’yicha 59 o’rinni egallaydi
24
.
Bugungi kunda dunyoning rivojlanish darajasi juda yuqori va
O’zbekistonning bunga etishib olishi uchun juda katta mashaqat talab qilinadi.
Mamlakatimizni dunyoning eng raqobatbardosh 50 davlati qatoriga qo’shish
birinchi navbatda raqobatbardoshlikni oshirishning innovatsion mexanizmlarini
ishlab chiqishni taqozo etadi.
Jaxon iqtisodiyotining kuchli taraqqiy etishi texnik-texnologik faktorlar
bilan xarakterlanadi. Bu faktorlar ko’pgina mamlakatlar uchun iqtisodiy
o’sishning asosiy moddiy manbai bo’lib qolmoqda. Jumladan bank soxasida
24
The Global Competitiveness Report 2007-2008. – World Economic Forum [Elektronniyresurs]. – Rejim
dostupa: http://www.gcr.weforum.org/
60
xam yangi texnologiyalarning joriy etilishi ishlab chiqarish samaradorligining
oshishida, qo’rsatilayotgan xizmatlar sifatining oshishiga, shu bilan birga
banklarning raqobatbardoshligining garovi bo’lib qolmoqda.
Biroq bozor munosabatlariga o’tish mamlakatimiz bank tizimida bank
xizmatlari va maxsulotlarining nechog’lik tor assortimentga ega ekanligini,
ularda qo’llanilayotgan texnologiyalarning samardorligining pastligini ko’rsatib
berdi va shu bilan birgalikda bank maxsulotlari va xizmatlarining sifat va
xavfsizlik jixatlarida bir qator muammolarni keltirib chiqardi. SHuning uchun
mamlakatimiz bank tizimi uchun yangi texnologik jarayonlarni kiritish va bank
xizmatlari assortimentini kengaytirish va ularnga innovatsiyalarni joriy etish
bank xizmatlari servisi sifatini oshirish bilan chambarchas bog’liqdir
25
.
Quyidagi rasmda bank muasassasi raqobatbardoshligining asosiy omillari
keltirilgan.
3.1.1-rasm.Bankning raqobatbardoshligini ifodalovchi asosiy millar.
Do'stlaringiz bilan baham: