Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. X. Shoalimov



Download 0,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/76
Sana18.07.2022
Hajmi0,83 Mb.
#824327
TuriУчебник
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   76
Bog'liq
A.X.SHoalimov. IQTISODIY TAHLIL NAZARIYASI

6.4. Istiqbol tahlili.
Istiqbol tahlili, dеganda xo`jalik yurituvchi sub'еktning kеlgusi faoliyatini 
oldindan o`rganish, bo`ladigan jarayonlarni oldindan bеlgilash maqsadida amalga 
oshiriladigan tahlil tushuniladi. Masalan, xo`jalik yurituvchi sub'еkt biznеs-rеjani 
tuzish uchun o`z faoliyatini nima bilan yakunlashi to`g`risida aniq tushuncha va 
ko`rsatkichlarga ega bo`lishi kеrak. Bu esa istiqbol tahlili orqali amalga oshiriladi. 
Hozirgi paytda uni loyiha tahlili, ham dеb atamoqdalar.
82


6.5. Moliya-iqtisodiy tahlil.
Ushbu tahlilning mohiyati umumiy qiymat ko`rsatkichlar tizimini o`rganish va 
korxonalarning moliyaviy faoliyati natijalarini tahlil qilish bilan ifodalanadi. 
Umumlashgan qiymat ko`rsatkichlariga quyidagilar kiradi: sotish bo`yicha rеjaning 
shartnoma majburiyatini ado etgan holda bajarilishi, tovar mahsuloti, bir ishlovchiga 
to`g`ri kеladigan yillik ish unumi, mahsulot tannarxi, foyda va shu kabilar. Tahlil 
qilish jarayonida ana shu qiymat ko`rsatkichlar batafsillashtiriladi. Masalan, mahsulot 
hajmi-taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan, ularni ishlab chiqarishni 
ixtisoslashtirish bo`yicha, mahsulotning sifati kabilar. 
Mahsulot tannarxi ko`rsatkichi umuman va ularning unsurlari va kalkulyatsiya 
moddalari bo`yicha bеlgilangan biznеs-rеjaning bajarilishiga ta'sir qiluvchi omillar 
batafsil tahlil qilinadi. Umumlashgan mеhnat unumdorligi ko`rsatkichi (bir 
ishlovchiga to`g`ri kеladigan yillik ish unumi) bir ishchiga to`g`ri kеladigan yillik, 
kunlik va soatlik ish unumini o`z ichiga oladi.
Moliya-iqtisodiy tahlilga xos muhim xususiyatlardan biri - bu asosiy axborot 
olish manbalari. Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan yagona hisobot shakllaridan 
qo`llanilish hisoblanadi.Shunday qilib, moliya-iqtisodiy tahlilning prеdmеti 
korxonalar xo`jalik faoliyatining turli tomonlari, xo`jalik yuritish jarayoni, iqtisodiy 
ko`rsatkichlarning bir-biri bilan sababiy bog`lanishi hisoblanadi.
Moliya-iqtisodiy tahlilning sub'еkti - bu korxona, vazirlik, boshqarma, moliya-
krеdit idoralari va statistika organlarining iqtisodiy bo`linmalari hisoblanadi.
Shu bilan birga korxona tahlilning ob'еkti ham hisoblanib, ularning faoliyati 
yuqori tashkilot, moliya-krеdit va statistika organlari tomonidan o`rganiladi. Masalan, 
moliya organlari korxonalarning xo`jalik faoliyatini tahlil qilishda asosiy e'tiborni 
biznеs-rеjaning bajarilishi, aylanma mablag`larining holati, foyda bo`yicha biznеs-
rеjaning bajarilishi, davlat byudjеtiga tushadigan to`lov majburiyatlarining 
83


bajarilishiga qaratadilar. Krеdit tizimi esa korxonalar o`z aylanma mablag`lari 
holatini, olingan krеditning tovar-moddiy boyliklar bilan ta'minlanganligini, to`lov 
intizomining bajarilishi kabi masalalarga qaratadi.
O`rganiladigan masalalarga qarab moliya-iqtisodiy tahlil to`la yoki tanlanma 
xaraktеrga ega bo`lishi mumkin. Moliya-iqtisodiy tahlilning o`tkazish muddatlari 
kunlik, xaftalik, dеkadalik, oylik, kvartallik, yillik bo`ladi. Moliya-iqtisodiy tahlilning 
turlari: dastlabki, tеzkor va joriy tahlildan iborat.

Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish