Toshkent davlat ikkinchi tibbiyot instituti

HAMSHIRALIK ISHI TARIXI

Hozirgi davrda hamshiralik ishini tushunish uchun uning tarixini bilish muhim ahamiyatga ega. Aynan biz uchun «Hamshiralik ishi» zarur va avval yashagan olimlarning fikri bizga asqotadi. Tarixda buyuk kishilarning fikri katta rol o'ynaydi. Shunday ekan, biz oldimizga «Tarix nima uchun kerak?» degan savolni qo'yishimiz tabiiy. Tarix ko'p sabablarga ko'ra o'rganiladi. Xususan:

1. O'tgan voqyealar yoki avlodlarimiz tarixini bilish uchun.

2. Ilgari bo'lib o'tgan hodisalar misolida hozirgi hayotimizni to'g'ri baholash uchun.

3. Kilingan xatolarni takrorlamaslik uchun.

4. Hozirgi kunda yo'q bo'lib ketgan xalq madaniyatini o'rganish uchun.

Birlashgan amirliklar davrida Florens Naytingeyl (1829-1910) haqida, ayniqsa, uning «Hamshiralik ishi» asari bo'yicha ko'p ma'lumotlar bo'lgan. Florens Naytengeylning xizmatlari ko'pgina mamlakatlarda foyda keltirgan.

Iqtisodiyot va siyosatning o'rni tarixda katta ahamiyatga ega bo'lgan. Masalan, biror mamlakatning iqtisodi qancha pasaysa, sog'lik darajasi ham shuncha kamayib ketadi.

Bundan shuni xulosa qilamizki, avvalgi davrda yashagan olimlarning fikri hozirda katta natijalar bermoqda va bilim asoslarining kuchayishiga olib kelmoqda.

Masalan, rentgen nurlari qaysidir mamlakatda ochilgan, lekin uning foydasi butun dunyoga tarqalgan.

«Hamshiralik ishi asoslari» qismidan biz tibbiy-sanitar yordamni, ma'naviy, madaniy munosabatlarni bilishimiz mumkin. Insonlarni hamisha bir muammo qiziqtirgan: kasallikning oldini olish va sog'likni saqlash. Bugungi kunda sog'liqni saqlash borasida mamlakatlarda iqtisodiy, madaniy, ma'naviy, jismoniy tomondan yordam berilmoqda. Urf-odatlar, insonning tarixiy kelib chiqishi, uning siyosatga munosabati o'rganilmoqda.

Agar aholida qandaydir o'zgarish ro'y bersa, sog'liqni saqlash ham asta-sekin o'zgaradi. Yangi fikr va tartiblar kiritilib, yangi tibbiy yordam shakllantiriladi. Shunga ko'ra, sog'likni saklash tizimiga «Hamshiralik ishi» ham kiritildi. Bunda tibbiy-sanitar xizmat katta ahamiyatga ega, Hozirgi kunda ular zamonaviy usullarga mos holda faoliyat ko'rsatmoqsalar.

1-topshiriq. O'zingiz uchun ikki olimni tanlang va ularning yuritgan ishlari haqida yozing. Hamkasbingiz bilan maslahatlashing. Siz tanlagan olimlaringizning siyosiy ishlaridagi farqni toping. Har ikkisi fanga yangilik ochish uchun qanday ishlar qilgan?

2-topshiriq. Turar joyingizda yangiligi butun dunyoga ma'lum ko'rsatkichlardan bormi?

3-topshiriq. Hozir o'qiganingiz haqida o'ylab ko'ring va siz yashab turgan joyda tibbiy-sanitariya yordami bularga kanday ta'sir ko'rsatadi:

1. dinga;

2. urf-odatga;

3. siyosiy qarashlarga;

4. iqtisodga.

Tarixda har qanday inson kasallarga hamda o'z-o'ziga tibbiy yordam berishni o'z zimmasiga olgan. Vaqt o'tishi bilan insonlar zamonaviy davolash usullarini uylab topganlar.

«Hamshiralik ishi» sog'liqni saqlash va kasallikning oldini olishga qaraganda kechroq paydo bo'lgan.