Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

10.3 Sabzavot yig’ishtirish mashinalari va ularni ishga tayyorlash
o’pchilik sabzavot ekinlarining hosilini yig’ishtirib olish qisman mexanizatsiyalashtirilgan. Buning asosiy sababi ularning hosilini bir vaqtda pishib yetilmaganligi hisoblanadi.
Ayniqsa, ertapishar bodring, pomidor, karam va boshqa sabzavotlarning hosilini bir necha marta terib olishga to’g’ri keladi. SHuning uchun ular tanlab qo’lda terib olinadi.
Bu usulda texnologik jarayonni amalga oshirish maxsus platformalar yordamida bajariladi.
Hosili bir vaqtda pishadigan pomidor, karam, sabzi, piyoz kabi sabzavotlar esa maxsus mashinalarda yig’ishtirib olinadi va chiqindilardan tozalanib, transport vositasiga yuklanadi hamda saqlash joylariga jo’natiladi.
Bir paytda yetilmaydigan sabzavotlarni terib olish uchun qo’llaniladigan agregat (2.36-rasm) quyidagi qismlardan: ikki o’qli tirkamaga platforma 6, o’tirg’ichlar 1 va ko’taruvchi transporter 4 bilan jihozlangan ko’ndalang transporter 3, yashik bilan ta’minlagich 7 va yashik 5dan iborat.
Ko’taruvchi va ko’ndalang transportyerlarni ish holatidan transport holatiga yoki aksincha holatga gidrosilindrlar yordamida ko’tarib-tushiriladi.
Ish boshlanishidan oldin traktor va tirkamaning g’ildiraklari ekinlar qator orasiga mos holda rostlanadi, platformaga yashiklar joylanadi, terimchilar ish joyidagi o’tirg’ichlarga joylashadi.

10.8-rasm. AUS-0,1 sabzavotlarni qo’lda terib olish agregati: 1-o’tirish joyi; 2-yashik-yig’gich; 3-ko’ndalang transporter; 4-ko’tarish transporteri; 5-yashik; 6-platforma; 7-yashik-ta’minlagich.

Agregat past tezlikda harakat qiladi. Terimchilar pishgan sabzavotlarni terib xaltalarga soladi. Xaltalar to’lgach yig’uvchi bunker 2 ga to’qiladi, so’ngra bunkerdagi sabzavotlar ko’ndalang transporter 3 ga ag’darilib u bilan ko’taruvchi transpoter 4 ga yetkaziladi. Ko’taruvchi transporter 4 o’z navbatida sabzavotlarni yashik 5 larga joylaydi. To’lgan yashiklar tirkama kuzoviga joylashtiriladi va dalaning oxirida yashiklar yerga tushirib taxlanadi.