Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

Ekinlarni tuproq ostidan va tomchilatib sug’orishdasuvni bevosita har bir o’simlikning ildizi joylashgan joyga yetkazib berilishi to’liq mexanizatsiyalashtirilgan va avtomatlashtirilgan hamda kompьyutyerlar tizimi bilan ta’minlangan maxsus tizimlar orqali amalga oshiriladi.
Masalan, tomchilatib sug’orish tizimi (2.22-rasm) maxsus hovuzlarda 12 tindirilgan suvni so’rib oluvchi nasosni 2 harakatga keltiradigan elektromotor 1, suvni berkitgich 3, tozalagich 4, o’lchagich 5, bosim ko’rsatgich 6, suvga ma’danli o’g’itni aralashtiruvchi oziqlantirgich 7, injektor 8, magistral quvur 9, taqsimlovchi naychalar 10, tomchilatgichlardan 11 tashkil topgan.
Tomchilatgich 11 ning konstruktsiyasi shunday tanlanganki, suv bosimining sezilarli o’zgarishiga qaramasdan bir xil me’yordagi suvni tomizib berish imkoniga ega.
Tizim quyidagi tartibda ishlaydi. Tomchilatgichlar tiqilib qolmasligi uchun katta hovuzda tindirilgan suv nasos orqali bir necha marta maxsus tozalagichlardan o’tkazilib, magistral quvur va taqsimlovchi naychalar orqali tomchilatgichlarga yuboriladi.



1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11




12




11.6- rasm. Tomchilab sug’orish tizimining sxemasi:
1-elektrodvigatel; 2-nasos; 3-suv berkitgich; 4-tozalagich; 5-suv o’lchagich:6-bosim ko’rsatgich; 7-oziqlantirgich; 8-injektor; 9-magistral quvur;10-taqsimlovchi naychalar; 11-tomchilatgich; 12 hovuz.
Magistraldagi suv sarfi va bosimi tegishli asboblar yordamida kuzatib turiladi. Suvga ma’danli o’g’itlar va eritilgan mikroelementlar, kerak bo’lsa gerbitsid qo’shilib, belgilangan me’yorda o’simliklar ildiziga yetkazib beriladi. Bunday sug’orish ishlari maxsus kompьyuter tizimi yordamida ekinni obdon chanqagan paytini aniqlab, so’ngra amalga oshiriladi.