Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

10.1-rasm. “Dominator-130” kombaynining sxemasi.
1-motovilo; 2-qiya transporter; 3-kabina; 4-bunker; 5-shnek; 6-yanchish apparati; 7-biter qaytargich; 8-dvigatel; 9-orqa fartuk; 10-somon silkitgich; 11-yuqori g’alvir; 12-pastki g’alvir; 13-don irg’ituvchi doska; 14-ventilyator; 15-gidrotsilindr; 16-shnek; 17-yon shitok.
Kombaynni ishga tayyorlash. Jatkani kombaynga taqishda uning to’g’ri o’rnatilishini ta’minlash va ish vaqtida dala relьefiga bir tekis tushishini ta’minlash maqsadida gidrotsilindrning prujinalarini sozlash kerak bo’ladi. O’rish apparati va shnek orasidagi masofa esa 580 mm qilib o’rnatiladi.
Kombaynning yanchish apparati klassik ko’rinishdagi ko’ndalang baraban-dekali yanchgichdan iborat bo’lib, barabanga yuqori yanchish qobiliyatiga ega 6 ta savag’ich o’rnatilgan.
Ular donli massani dekaning 117⁰ qamrash kengligida 12 ta ko’ndalang plankalar ustidan olib o’tib yanchadi. Boshoqli don ekinlarini o’rib-yig’ib olishda ekinning holatiga qarab yanchish barabanining aylanishlar chastotasi 1150÷1250 aylg’min oralig’ida bo’lishi kerak. Yanchish apparatida donli massaga yumshoq ta’sir berilishi poyalarning kamroq maydalanishi va somonning yaxshi uyumlanishini ta’minlaydi. Bu esa yerga tushgan somonni qiyinchiliksiz sifatli yig’ishtirib olishga imkon beradi.
Baraban va deka orasidagi tirqish kengligi ham ekin turiga qarab tortqi yordamida mos ravishda rostlanadi (3.3-rasm).Bug’doy va shunga o’xshash boshoqli don ekinlarini yanchishda tortqi N asosan 2-3 xolatga qo’yiladi va yanchish apparatining kirish qismidagi tirqish 13-15 mm, chiqish qismidagi
esa 3-4 mm kattalikga qo’yiladi. Beda va boshqa mayda urug’li ekinlarni yanchishda esa kichikroq tirqishlar, makkajo’xori so’tasi, kungaboqar kabi yirik donli ekinlarni yanchishda birmuncha kattaroq tirqishlar tanlanadi.