Toshkent davlat agrar unversiteti termiz filiali

Yonilg’i va surkov moylari sarfi
Mashina-traktor agregati ishlov bergan 1 gektar maydonga yonilg’i sarfi quyidagicha ifodalanadi, kgg’ga:
, (1.52)
bunda Q_s - yonilg’ining soatli sarfi solishtirma sarf g_e (gg’(e.kVt.soat)) ning N_e (kVt) effektiv quvvatga ko’paytmasi kabi aniqlanadi;
0_s - agregatning quvvat bo’yicha ish unumi (gag’soat) quyidagicha aniqlanadi:
.
(1.52) ifodaga Q_s va 0_s ning qiymatlarini qo’ysak, ishlov berilgan
1 gektar maydonga yonilg’i sarfini aniqlash formulasini hosil qilamiz:
, (1.53)
bunda _tr - traktorning FIK, N_ilg’N_e nisbat kabi aniqlanadi.
K_m- solishtirma qarshilik, kNg’m.
1 gektarga yonilg’i sarfi tajriba yo’li bilan ham aniqlanadi. Bunda texnologik jarayonni bajarganda Q_i, agregat salt harakatlanganda Q_s.y, traktor to’xtab, dvigateli ishlab turgandagi Q_t yonilg’i sarflari o’lchov bochkasi yordamida o’lchanadi. Bularga mos holda smena davomida t_i ish vaqti, t_s.y salt yo’llar vaqti va t_t to’xtashlar vaqti xronometrlanadi. Agregatning smena davomida necha gektarga ishlov bergani 0_sm aniqlanadi.
SHundan so’ng 1 gektarga yonilg’i sarfi hisoblanadi, kgg’ga:
. (1.54)
Surkov moylarining sarfi yonilg’i sarfining asosiy turiga nisbatan foizlarda hisoblanadi:
Motor moyi 3...4%, konsistent moylar (solidol, tsiatim, litol 24, fiol 1) va transmission moylar 1...2%.
Yonilg’i va surkov moylari sarfini kamaytirish yo’llari
MTA ishlaganda yonilg’ining ortiqcha sarflanishiga quyidagilar sabab bo’ladi:
Dvigatel yonilg’i sistemasining noto’g’ri sozlanishi;
yonilg’i quyishda, tashishda va saqlashda yonilg’ining to’kilishi;agregatning tezlik rejimining noto’g’ri tanlanishi;
Yonilg’i sarfini kamaytirish uchun bu sabablarni bartaraf etish bilan bir qatorda:
MTA ning ish unumini oshirish;dvigatelni maqbul tezlik rejimida ishlatish va barcha rejimli rostlagichdan foydalanish zarur.