Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

1.3. Chet davlatlarda Himoya qilingan joy axvoli.
Himoyalangan joy 
sabzavtchiligi keng rivojlangan ko‘pchilik davlatlarda bu tarmoqni rivojlantirishga 
kata e’tibor berilmokda. Bu davlatlarda Himoyalangan joy maydoni yildan-yilga 
kengayib borishiga qaramasdan bu tarmokda mexanizatsiya va avtomatlashtirish, 
yangi eng zamonaviy texnologiyalarni joriy etish tez yo‘lga qo‘yilmokda . Dunyoda 
Himoyalangan joy maydoni oxirigi o‘n yilda salkam ikki barobarga oshdi. 
Ma’lumotlarga qaraganda Himoyalangan joy keng rivojlangan 24 mamlakatlarda ekin 
o‘stiriladigan inshootlarning maydoni 1980 yilga kelib189 ming.ga. ni, oynavand 
issiqxonalar maydoni esa 120 ming ga. ni tashkil qilgan edi.
 
Ekin o‘stiriladigan inshootlarni kengaytirish rivojlangan mamlakatlarida uchta 
yo‘nalish bo‘yicha olib borilmokda. 
1)
 
Ko‘proq oynavand issiqxonalarni qurish (Niderlandiya, Germaniya, 
Angliya, Belgiya, Daniya, Shvesiya, Norvegiya, Finlyandiya, Avstriya 
2) Bir yula xama turdagi inshootlarni, oynavand plyonkali issiqxonalar va 
plyonkali yarim yoy qurilmalar qurish (AKSh, Italiya, Fransiya, Ruminiya, 
Bolgariya, Vengriya) 
 3) Ko‘proq plyonkali issiqxonalar va vaqtincha koplamali yarim yoy 
qurilmalarni qurish (Yaponiya, Yugoslaviya, Gresiya, Isroil). 

---

36 
Himoya qilingan joy sabzavotchiligi juda keng rivojlangan davlatlar qatoriga 
Gollandiya kiradi. Bu yerda dunyo bo‘yicha oynavand issiqxonalar maydoni eng katta 
bo‘lib ishlab chiqarish jarayonlari yuqori darajada mexanizatsiyalashgan, mikroiqlim 
sharoitlarini ta’minlash avtomatlash-tirilgan. 80% yetishtirilgan maxsulot chetga 
eksport qilinadi . 
Himoya qilingan joy maydoni katta bo‘lgan rivojlangan davlatlar qatoriga 
Gollandiyadan so‘ng Germaniya, Angliya, Italiya, Fransiya, Bolgariya kiradi. 
Himoyalangan joy sabzavtchiligida polimer plyonkalar juda keng qo‘llaniladigan 
davlatlarga Yaponiya, Isroil kiradi. Ularda vaqtincha plyonka bilan qoplangan 
qurilmalarning maydoni 1977 yilning o‘zida 51,2 ming gektarni plyonkali issiqxonalar 
esa 22 ming gektarni tashkil qilgan. Xozirgi vaqtda ularning maydoni yana xam oshib 
ketgan.