Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Ovrupo qovunlari
M. cantalupa, M. adana va M.ambiguus (M.cantalupa va M. 
cassaba tur navlarining duragayi) turlariga mansub navlar tashkil qiladi. Poyalari 
uncha uzun emas, barglari o‘yilgan, yirikmas, barg bandlari kalta, ko‘pincha poyasiga 
taqalib turadi. Mevalari shakli va katta-kichikligi jihatdan xilma xil. Mevalarining eti 
uncha suvli emas, yetilganda meva eti kartoshkadek qattiq bo‘lib qoladi. Meva 
tarkibida qand moddalari ko‘p emas (4-8 foiz). Ovrupo qovunlariga kantalupalar, 
ertapishar rus qovunlari, hamda yozgi va qishki qovunlar kiradi. 
Ertapishar rus qovunlari
. 
Eng ertapishar qovunlardir. Mevalari mayda, 
tuxumsimon yoki sharsimon. Yuzasi silliq, to‘rsiz. Eti kartoshkasimon, hidli. Uncha 

---

221 
yaxshi saqlanmaydi. Harkovskaya rannyaya, Rannyaya 133, Novinka Dona, 
Zolotistaya navlari shularga kiradi. 
Yozgi qovunlar
. 
O‘rtapishar qovunlar bo‘lib, etining birmuncha qattiq va shirin, 
po‘stining ancha qattiq bo‘lishi bilan ajralib turadi. Desertnaya 5, Mechta, Limonno-
jeltaya, Krimka navlari shu tur-xilga kiradi. 
Qishki qovunlar.
 
Tupida to‘la yetilib olmaydigan, mevalari yirik bo‘ladigan 
kechki qovunlardir, saqlab qo‘yishga yaxshi chidaydi.
Kantalupalar
eng qadimgi qovunlardan bo‘lib, barglari qattiq, birmuncha to‘q 
rangli, yerga taqalgan. Mevalari sharsimon, aksari segmentlarga ajralgan yoki yuzasi 
g‘adir-budir. Meva eti zich, lekin qattiq emas, xushbo‘y. Yetilib, o‘tib ketgan 
mahalida kraxmalli bo‘lib qoladi. Keng ekiladigan Presskot, Aljirskaya, Voklyus 
navlaridir.
Amerika qovunlari.
Bir muncha ertapishar qovunlardir. Mevalari mayda, qalin 
to‘r bilan qoplangan. Eti sersuv, mayin. Ko‘pgina olimlar bu tur-xil duragaylardan 
kelib chiqqan va uning yuzaga kelishida kassabalar ishtirok etgan deb hisoblashadi. 
Rokkfordlar deb ataladigan navlar shular qatoriga kiradi.