Toshkent davlat agrar universiteti botanikadan laboratoriya

19 MAVZU:
  
TUTDOShLAR, YoNG‘OQDOShLAR, TOLDOShLAR, 
С
hINORDOShLAR OILASI. 
 
MAVZUNING MAQSADI
: Oilalarning o‘ziga xos morfologik belgilarini, 
hayotiy shakillarini, tarqalishini, keng tarqalgan turlarini lotincha nomlarini va xalq 
xo‘jaligidagi ahamiyatini o‘rganish. 
K
Е
RAKLI JIHOZLAR:
 gerbariylar, o‘simliklar aniqlagi-chi, rasmlar, 
jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, to‘p mevalar, ildizmevalar, urug‘lar, lupa, 
pintset, preparoval nina va boshqalar. 
TUTDOShLAR- MORACEAE. 
Morfologik ta'rifi. 
Bu oila 75 ta turkum va 1550 turni o‘z ichiga oladi. 
Ular daraxt, buta ba'zan o‘t o‘simliklaridir. Oila vakillari har ikkala yarim sharning 
tropik, suptropik, ayrimlari mu'tadil iqlim hududlarida tarqalgan. Daraxt va bu-
tasimon vakillari sut shirasiga boy bo‘ladi. Barglari oddiy butun yoki bo‘lakli, yon 
bargchali poya va shoxlarda ketma-ket yoki qarama-qarshi joylashgan. Gullari 
ko‘rimsiz, bir jinsli, bir yoki ikki uyli, tsimoz to‘pgullarga yig‘ilgan. Gulqo‘rg‘oni 
oddiy, yashil rangda, gulkosasimon bo‘lib 4 ta, ba'zan 2-6 ta bargchadan iborat. 
Changchilari gulqo‘rg‘on soniga teng. Urug‘chisi ikkita meva bargchadan iborat. 
Tugunchasi ustki, yoki ostki bir uyali. Mevasi to‘p danakcha yoki yong‘oqchadir. 
Ahamiyati:
 Oilaning tut turkumiga mansub o‘simliklari mevasining tarka-
bida 80 % gacha qand moddasi va vitaminlar bor. ular oziq-ovqat sifatida ishlati-
ladi. Barglari ipak qurti uchun oziq hisoblanganligadan, ko‘pgina navlari ekib 
o‘stiriladi. Anjir o‘simligi mevasi istemol qilinadi, dorivor xususiyatga ega. Uning 
1000 yaqin turi ma'lum. Oila vakillari meditsianada dori-darmon tayyorlashda foy-
dalaniladi.