Toshkent davlat agrar universiteti botanikadan laboratoriya

Shilimshishqlanish.
 Bu hodisa zig‘ir, gorchitsa, bexi kabi o‘simliklar 
urug‘ida yuz beradi. Bunda hujayra po‘sti juda ko‘p miqdorda suv so‘rib, bo‘rtadi 
va shilliqqa aylanadi. Tabiiy sharoitda urug‘ning bunday shilliqlanish natijasida  
bo‘rtgan urug‘dan suvning uzoq saqlanib qolishiga hamda uni tuproqqa yaxshi bi-
rikib, tez ko‘karib chiqishiga sababchi bo‘ladi. 
Minerallanish:
 Hujayra po‘stining kremnezem (SiO
2
) bilan to‘yinish 
hodisasi g‘allasimonlarda bardisimonlarda, qiriqbo‘g‘im-da, suv o‘tlarda ham 
bo‘ladi. Kremnezyom (qumtuproq).tufayli o‘simlik tanasi dag‘allashadi. Bargining 
barg qirralari qo‘lni kesishi ham mumkin. O‘simliklarni hayvonlar yoyishidan 
saqlaydi. 
Har xil shakli o‘zgargan hujayra po‘stidan 2-3 tasining rasmi daftarga 
chizilib, nomlari yozib qo‘yiladi. 
 
 
 
 
 
 

---

 28
 
 
 
 
 
7-rasm .Xujayra shirasining paydo bolishi : 
1-
 
embrolnal xujayra,11-osayotgan xujayra,111-1V-voyaga etgan xujayra, 
, 1-yadro,2-tsitoplazma,3-vakuol,4-xujayra shirasi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 29
 
 
 
 
 
 
8-rasm: Spirogira xujayrasi,chapda-plazmoliz xolatdagi,ongda-turgor 
xolatidagi xujayra 
 
 
 

---

 30
 
 
9-rasm.Kristallar: 
A-
 
piyoz  postidagi oddiy kristall ,
Б
-goza barg bandidagi druzlar, 
B-
 
agava bargdagi rafidlar 
 
 
 
 
SAVOLLAR:
 
1.Hujayra po‘sti qanday vazifani bajaradi? 
2.Hujayra po‘sti nimalardan tuzilgan? 
3.Hujayra po‘stining ximiyaviy va fizikaviy xususiyati nimadan iborat? 
4.Hujayra po‘stida necha xil va qanday o‘zgarishlar sodir bo‘ladi? 
5.Yog‘ochlangan va po‘kaklangan hujayralar qanday reaktivlar vositasida 
aniqlanadi? 
 

---

 31