Toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali mustaqil ish

O’zbek Menejmentining O’ziga Xos Xususiyatlari,Yutuq Va Kamchiliklari
Bugungi kunda mamlakatimizda menejment sohasiga alohida e’tibor berilmoqda . Chunki mamlakat rivoji undagi ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish sohalarining qay darajada taraqqiy etganiga bog’liq. Bu sohalar rivoji esa o’z navbatida ulardagi boshqaruv, nazorat , tashkil etish, ya’ni, menejerlar faoliyati bilan chambarchas bog’liqdir. Shuning uchun ham kuchli menejerlarni tayyorlash juda muhim masaladir.
O’zbek menejmentining shakllanishida mamlakatimizdagi milliy mentalititet kuchli ta’sir o’tkazgan. Buning eng yorqin namunasini ish joylaridagi katta va kichik o’rtasidagi hurmat-ehtiromdan ham bilsa bo’ladi. Rahbar va menejerlar o’z qo’li ostidagi yoshi katta xodimlarni hurmatlarini joyida qo’yib, ulardan doimiy maslahatlar olishib turishadi.
Albatta uzoq yillik tajribaga ega bo’lgan bu xodimlar ularga to’gri ko’rsatmalar berishadi. Rahbarlar yangi ishchilarni olishdan ko’ra, tajribali ishchilarni qoldirishga harakat qilishadi. Korxonalarning samarali faoliyat yurizishi ulardagi ishchilarning salomatligi va ijtimoiy ta’minlanganlik darajasiga ham bog’liqdir. Shuning uchun korxonalar tomonidan kam ta’minlangan xodimlarga doimiy yordamlar ko’rsatib turiladi. Xodimlar vaqti-vaqti bilan sihatgohlarga yuboriladi, yilida 2 bor shifokor ko’rigidan o’tkaziladi. Xodimlarning madaniy hordiq olishlari uchun rahbariyat tomonidan turli tadbirlar o’tkaziladi, ekskursiyalar tashkil etiladi, turli xil kino va konsertlarga boriladi. Bu esa o’z navbatida xodimlarni ish joylarida astoydil mehnat qilishga undaydi. Ichki korxona muhitida xodimlarning bir-biriga bo’lgan munosabati ham juda yaqindir. Bir-birida doimiy ko’maklashish ularning azaliy odatidir.
O’zbekcha uslubda tijorat muzokaralari olib borish xorijiy tadbirkorlarga doimo kattaqiziqish uyg’otgan, chunki keyingi paytlarda ishbilarmonlarimiz o’rtasidagi aloqalar barcha sohalarda keskin ko’paygan. Amerikalik ishbilarmonlar fikricha, muzokaralar olib borish o’zbekcha uslubining asosiy xususiyati, biz umumiy maqsadga e'tiborni qaratamiz va ularga qanday erishish mumkinligiga nisbatan kam e'tibor bera­miz. Ayni paytda muayyan maqsadga erishish amerika­lik muzokara ishtirokchilari uchun ham asosiy hisoblanadi. Tafsilotlarga nisbatan farqlanish birgalik­dagi kelishuvlarni ishlab chiqishni cho’zib yuborishi, ba'zan muzokara jarayonini butunlay to’xtatib qo’yishi mumkin.
Muammoni hal qilishda o’zbek ishbilarmonlari muzokarada ehtiyotkorlik bilan harakat qilishni ma’qul ko’rishadi. Agar masalani hal etishning ko’proq yoki kamroq qaltis variantlari o’rtasida tanlash imkoniyati bo’lsa, ikkinchi variant tanlanishi shubhasiz. Tavakkal qilishdan qo’rqish tashabbusni cheklashga olib keladi.Shu bois, o’zbek ishtirokchilari sherik taklif etgan holatga munosabat bildirib,o’z varian­tlarini oldinga surishadi.
Muzokara yuritishning o’zbekcha taktikasi shunisi bilan farqlanadiki, o’zbeklar muzokara talablari oshganligi bilan xarakterlanuvchi mustahkam munosa­batni egallashga harakat qilishadi. Uzoq davom etgan bahs va yon berishlardan keyin tomonlar munosabatining yaqinlashuvi boshlanadi. Bunda o’zbek ishbilarmonlarining murosasiga kuchsizlik ko’rinishi sifatida qaraladi. Shu bois unga uncha xohlamasdan qaytiladi.Muzokara chog’ida ijobiy usullardan keng foydalaniladi.
Muzokarada o’zbek ishtirokchilarning o’ziga xosligi, amerikalik tadqiqotchilar qayd etganidek, sherikka nisbatan o’ta do’stona va samimiy munosabatdir. Ba'zan muzokara chog’ida yoki majburiyatni bajarish jarayonida o’zbek tomoni, yumshoq qilib aytganda, o’zini tartibsiz tutadi. Bunday holatlar ba’zan salbiy oqibatga olib kelishi mumkin. Ba'zan sherikning majburiyatini bajarmaslik , uning manfaatiga panja ortidanqarash hollari ham uchrab turadi.
Shuni ham ta’kidlash kerakki, yutuqlar bor joyda kamchiliklar ham bo’ladi. Shunday kamchiliklar ham borki, ularga to’xtalmay ilojimiz yo’q. Ish joylarida qarindosh-uruchilik, qo’shib yozish keng tarqalgan. Buning salbiy oqibatlari esa ish joyiga o’z ta’sirini o’tkazmay qolmaydi. Shuningdek, kelishuvlarda ba’zan ma’suliyatsizlik bilan yondashiladi, poraxo’rlik ham uchrab turadi. Bu kabi illatlardan forig’ bo’lishda bugungi kunda ko’plab ishlar qilinmoqda, kadrlar masalasiga alohida e’tibor berilmoqda.
Shuni alohida ta’kidlash kerakki, o’zbek menejmentining taraqqiyoti biz kabi yoshlarning harakatimizga boliq. Bizlarning yuksak ma’naviyatli va bilimli bo’lishimiz bu jarayonni yanada tezlashtiradi. Qonunlar ustivorligini ta’minlash ham galdagi vazifalardan biridir.
14-Mavzu: O‘zbekiston respublikasida axborotni kriptografik muhofaza qilishni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori. 03.04.2007 y. N PQ-614.