Toshkent axborot texnologiyalari universiteti nukus filiali kompyuter injiniringi fakulteti

2.3.  Tarmoqlar oralig’i ekranlari  
 
Bugun  ko`pgina  kompaniyalar  internetga  lokal  tarmoqqa  ruxsat  etilmagan   
murojaat    qilishga    to`sqinlik    qiladigan    maxsus    dastur    ta`minoti    bilan  
ta`minlangan  komp`yuterlar – brandmauerlar  
( tarmoqlararo  ekranlar  yoki    fire  Wall)    orqali   ulanmoqdalar. 
      
Lokal  tarmoqda  brandmauerli  o`rnatilishning  asosiy   sababi  uning  har 
doim  chaqirilmagan  maexmonlardan himoya  qilinishidir. Yomon  niyatli  odam  
tomonidan    olingan    axborot    korxonaning    raqobatbardoshligini  va  uning 
klientlarini  ishonchini  jiddiy buzib   qo`yishi  mumkin. Ichki  tarmoqlar   uchun 
eng      extimolli    xavflarni    bartaraf    etish    bo`yicha    bir    qator    masalalarni  
brandmauerlar    hal    qilish    qobiliyatiga  egadirlar.  Komp`yuter  muxitidan  
tashqarida    yonmaydigan    materiallardan    va  yong`inni    tarqalishiga    to`sqinlik  
qiladigan    devorni    brandmauer    (yoki  fire    Wall)      deb  ataladi.  Komp`yuter  
tarmog`i    muxitida    tarmoqlararo    ekran    figurali  yong`indan    yomon    niyatli  
odamlarni    ichki    tarmoqqa,    axborotni    nusxalash,    o`zgartirish    yoki      o`chirish  
uchun  yoki  bu  tarmoqda  ishlayotgan  komp`yuterlar  xotirasidan  yoki  hisoblash  
quvvatidan  foydalanish  uchun  kirib  olishga  intilishi  tushuniladi (2.3-rasm) 
. 
 
 
                                                                                                         
                                                                                             
 
                                                                      
                                                                                         
                                                                                                          
 
Internet  
Tarmoqlararo 
ekran 

---

 
50 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tashkilotning 
ichki tarmog`i 
Tarmoqlararo ekranning  
bosh tuguni 
Tarmoqlararo ekranning  
 oxirgi tuguni 
Tashkilotning 
ichki tarmog`i 
oxirgi tuguni 
 
Ички тармоқ 
Тармоқ экрани 
Foydalanuvchi  
Tarmoq ekrani  
Ichki tarmoq 
 

---

 
51 
2.3-rasm. Tarmoqlararo ekranni o`rnatish chizmasi 
 
 
 Tarmoqlararo  ekran (TE)  – tarmoqlararo  himoya  qilish  tizimi bo`lib,  u  
umumiy    tarmoqni    ikki    va  undan    ortiq    qismlarga    ajratishga    va    ma`lumotlar  
paketlarini   chegara   orqali  umumiy  tarmoqning    bir  qismidan boshqa qismiga  
o`tish  shartlarini  aniqlaydigan    qoidalar    to`plamini      amalga    oshirishga    imkon  
yaratadi. Qoidaga   ko`ra, bu   chegara   korxonaning   korporativ   (lokal  ) tarmog`i  
va    Internet    global    tarmog`i    o`rtasida    o`tkaziladi,  biroq    uni    korxonaning  
korporativ    tarmog`i    ichida    ham    o`tkazish    mumkin.    TE  o`zi    orqali    har    bir  
o`tayotgan  paket  uchun  qarorni,  uni  o`tkazish  kerakmi yoki  tashlab  yuborish  
kerakmi, qabul  qilgan  holda  butun  trafikni  o`tkazadi.  TE buni  amalga  oshira  
olish  uchun  u  fil`trlashning  qoidalar  to`plamini aniqlab olishi  kerak.