Toshkent axborattexnologiyalari universiteti nukus filiali Kompyuter injeneringi yo'nalishi

5.Narxlar kamayishining o’z –o’zidan ko’rinishi.
Keyingi vaktldarda tadkikotchilar internet orkuali va an’anaviy usuldagi sotiladigan tovarlar narxlarnri tadkik kila boshladilar. Bunda yigilgan materiallar kuyidagi savollarga javob berishda ishlatilish mumkin : Internet raqobaati narxlarning yanada pasayishiga raqobatbardosh narxlarga olib keladimi ?Internet orkali savdo kiluvchilar narxi taklif va talabga yukori darajada mos keladimi ?Bir turdagi tovarlar sotishda ishlab chikaruvchilar va ma’lum bir ishlab chikaruvchiga ishonchga bo’ladimi ?
Erik Braynolffson va Maykl Smit tomonidan 2000 yilda o’tkazilgan tadkikotlar bu savollarga kitob va kompakt disklar yordamida javob beradi. Internet orkali sotilayotgan tovarlarga narx siyosatini takkoslash kuyidagi xulosalarni beradi : Internet orli narxlar 9 - 16 foizga arzon buladi.Agar internet savdo borgan sari kuprok xaridorlar uchun qulay bula borsa sotuvchillar an’anaviy savdo ichida rakobatbardosh bulib kolish lari kiyin buladi.2000 yilda Jefri Braun va Ostin Gulsfi uz e’tiborlarini xayt sugurtasi bozoriga karatishdi. Ular utkpazgan tadkikot lar shuni kursatdiki internet dan foydalangan xususiy shaxslarning sugurtasi ulushi 10% ga ortib sugurta xizmati 5 % ga arzonlashgan.Tadkikotchilar shunday xulosaga kelishdiki internet orkali sugurta odatdagiga karaganda 100 birlikka arzonlashgan.Odatdagi sug’urta narxi 0.35$ bulsa, internet orqali taklif etilgan eng arzon narx 0.01$ bulgan. Bu ko’rsatadiki – narxni yangilash bilan bogli k xarajatlar kamayishi sotuvchilarga Internet orkali talab va taklif o’zgarganida narxlarni yanada effektiv o’zgartirish imkonini berdi.Bozordagi narxlar farki ancha.Internetdagi narxlar masalan masalan kitob uchun urtacha 33%, kompakt-disklar uchun 25% farq kiladi.Agar xar- bir sotuvchi ulushini xisobga olgan xolda Internet narxlarini taqqoslasak narxlar har- xilligi an’anaviy savdoga nisbatan unchalik emas.Shunday qilib, tadqiqotlar Internet yanada effektivrok ishlaydigan bozor yaratadi.
XULOSA