Тошкент автомобил-йўллар институти «ЙЎЛ Қурилиш машиналари» кафедраси

3.2.3. Асфалт ётқизгичнинг автоматика тизими
Электрон бошқарувли нивелирловчи мослама йўл қопламасини ётқизишда юқори сифат ва катта аниқликни таъминлайди. Бу мослама қатлам қалинлигини ҳам энига, ҳам бўйига ростлаш учун қўлланилади, қўл бошқарувини истисно этади ва одам иштирокисиз ишлайди.
Электрон мосламанинг датчиги асфалт ётқизгич иш жиҳози баландлигини назорат қилишни таъминлайди: назорат тортилган сим бўйича (3.13 - расм) ҳаракат қилувчи ёки ётқизгичга маҳкамланган найчасимон чанғи билан туташган шчун билан олиб борилади.
Машинанинг иш жиҳози, асфалт ётқизгичнинг ўрмаловчи занжирли ёки ғилдиракли юриш қисмининг ҳолатидан қатъий назар, электрон бошқарув туфайли, аввалдан берилган даражада қолади.
Шаҳар кўчаларининг кўндаланг қиялиги ва эгри чизиқларда муттасил ўзгарувчи қиялик ҳам электрон аппаратураларда бошқарув датчиги ёрдамида бошқаришда жуда яхши аниқланади.
Кўндаланг npoфил датчиги машина юриши бўйлаб ўнг томонда ҳам, чап томонда ҳам ўрнатилиши мумкин, йўналтирувчи сифатида иккинчи линиядан фойдаланганда иккита шундай датчик билан ишлаш мумкин.
Автоматика тизими ўчирилган ҳолда ишчи жиҳоз ҳолати қўл ёрдамида ростланади, бунда гидравлик цилиндрлар ўртача ҳолатда ўрнатилиб, тортиб турувчи болт ёрдамида маҳкамланган бўлиши керак.
Йўналтирувчи мослама сифатида узун ёки қисқа найчасимон чанғидан фойдаланилиб, чанғи ўртасига шчуп датчиги таянган бўлади.

3.13-расм. Иккита баландлик датчигининг ўрнатилиши.

Найчасимон чанғи машинанинг ўнг ёки чап томонига илиб қўйилади. Асоснинг нотекслари билан боғлиқ ҳолда узун ёки калта чанғи ўрнатилади.

Гидравлик цилиндрлар электрон ростлагичга кўндаланг профил датчиги вa капгирли (маятникли) датчикдан келиб тушадиган ва кучайтиргич орқали сўнг тўрт юришли электромагнит клапанларга узатиладиган электр импулслари ёрдамида ҳаракатга келтирилади (3.14-расм).

3.14-расм. Асфалт ётқизгични электрон бошқариш учун гидравлик жиҳознинг соддалаштирилган схемаси:

1-оқим ростлагич; 2-золотник (4-юришли электромагнит клапан); 3-босим ростлагичи; 4-гидроцилиндр; (диаметри 50 мм, йўли 120 мм); 5-манометр.