Toshkent arxitektura qurilish instituti

10.2
-
rasm.
O‘quv kabinetlarini rejalashtirish variantlari.
 

---

170 
10.3
-
rasm.
Umumfoydalanishdagi INTERNET-markazi xonasidagi kompyuterlarni 
joylashtirish sxemasi. 
 
10.4. Ixtisoslashtirilgan maktablar 
Ixtisoslashtirilgan maktablarning namunasi sifatida bolalar san’at maktablarini 
ko‘rib chiqamiz: 
Bu maktablar, odatda, 4 ta bo‘linmadan iborat bo‘ladi: 
- tayyorlov; 
- musiqa; xoregrafiya; 
- tasviriy san’at bo‘linmasi. 

---

171 
Tayyorlov bo‘linmasi bolalar san’at maktabining boshqa bo‘linmalaridan 
alohida faoliyat ko‘rsatishi va tarkibida quyidagi xonalar bo‘lishi lozim: musiqa sinfi, 
rasm va plastik materiallardan buyumlar yasash sinfi, omborxona, musiqa asboblari 
va badiiy fond saqlanadigan xona, universal zal, dushxonalar, sanitariya bloklari. 
Musiqa bo‘linmasi 
shunday rejalashtirilishi kerakki, vazifalari bo‘yicha bir xil 
xonalar funksional, akustik, tovush izolyatsiyasi va konstruktiv talablardan kelib 
chiqqan holda alohida seksiyalarga jamlanib, vertikal va gorizontal bo‘yicha boshqa 
xonalardan ajratilishi lozim. Yakka tartibda musiqa bilan shug‘ullanishga 
mo‘ljallangan xonalarni musiqa asboblari va qo‘l yuvgich joylashtiriladigan tambur-
shlyuzlar bilan loyihalashtirish kerak. Musiqa sinflarining devorlarini noparallel 
(chetlanishi 2-12
0
) qilib, tegishli akustik jihozlanishi bilan birga bajarish tavsiya 
etiladi [30].
Xoreografiya bo‘linmasi
tarkibiga ritmika va raqs mashg‘ulotlari uchun xona, 
klassik, sahna hamda xalq raqslari, shuningdek zamonaviy raqslar uchun zallar, 
nazariy fanlar sinfi, liboslar ustaxonasi, yechinish-kiyinish xonasi, dushxonalar, 
sanitariya bo‘lmalari kiradi. Tasviriy san’at bo‘linmasi tarkibiga rasm, rassomlik, 
kompozitsiya va haykaltaroshlik ustaxonalari kiradi. Rassomlik va rasm 
ustaxonalarining har biri, odatda, yuqori qavatlarda joylashtiriladi va quyidagi 
zonalardan iborat bo‘ladi: 
- o‘qituvchi zonasi; 
- natyurmotlar zonasi; 
- o‘quvchilar zonasi; 
- molbertlar saqlanadigan zona. 
Haykaltaroshlik ustaxonasi quyi qavatda joylashtiriladi. 
Ustaxonalarning balandligi chiqib turuvchi konstruksiyalarning pastki qismidan 
hisoblaganda 3,6-3,9 metr, eni 6 metr, uzunligi 9 metr qilib qabul qilinadi .Jismoniy 
va aqliy rivojlanishi zaif bolalar uchun maxsus maktab-internatlarni 
loyihalashtirishda davolash muassasalari bilan tezkor bog‘lanishni ta’minlashga 
alohida e’tibor qaratish zarur. Undan tashqari, bu kabi muassasalarni imkon qadar 
tinch va ko‘kalamzor hududlarga joylashtirish kerak.

---

172 
Ana shu ikki asosiy talabga yirik ma’muriy markaz bilan yaxshi aloqaga ega 
shahar yaqinidagi zona javob beradi. Maxsus maktablarni loyihalashtirishda 
davolashning o‘ziga xos sikllari, ta’lim-tarbiya va turmush tarzining shart-sharoitlari 
albatta hisobga olinadi. Masalan, tayanch-harakatlanish apparati shikastlangan bolalar 
uchun ixtisoslashtirilgan maktablarda panduslar ko‘zda tutilishi lozim; sinf 
xonalarining parametrlari aniq talablardan kelib chiqqan holda o‘zgartirilishi 
mumkin. Bunday maktab binolarining balandligi 2 qavatdan oshmasligi lozim.