Toshkent arxitektura qurilish instituti

3.5-rasm. 
Umumiy xonalarning jihozlash usullari:
I-murakkab konfiguratsiyali umumiy xonalar; II- yotoqxona bilan bog‘langan 
umumiy xona; III -xech qaysi xona bilan bog‘lanmagan umumiy xona.
 

---

44 
Yotoqxonalar
katta yoshdagilar va bolalar uchun moslangan bo‘ladi. Ular 1 yoki 
2 kishini joylashtirishga mo‘ljallangan bo‘ladi. Yotoqxona yashash xonasi maydoni 2 
kishi uchun 12m
2
dan kam bo‘lmasligi kerak, ota-onalar yotoqxonasi uchun 13-14m
2
tavsiya qilinadi. 1 kishilik yotoqxona xonasi 8m
2
dan kam bo‘lmasligi kerak, qayta-
tiklash (rekonstruksiya sharoitida, bolxona qavatida joylashtirilganda esa 7m
2
ga yo‘l 
qo‘yiladi (xonadonda boshqa yashash xonalari mavjud bo‘lgan holda). Ota-onalar 
uchun mo‘ljallangan yotoqxonalarda emizikli bolaga joy bo‘lishi kerak.
Bolalar yotoqxonasida eng yaxshi sanitar gigiyenik shart - sharoit zarur bo‘lib, 
bu esa o‘z navbatida yaxshi uxlash, dam olish, dars tayyorlash va o‘ynash uchun 
qulaylik yaratadi. Shuning uchun yotoqxonani yaxshi oriyentatsiya bilan ta’minlash 
kerak, ya’ni bir kecha - kunduz (sutka) da kamida 3 soat quyosh nurining to‘g‘ridan - 
to‘g‘ri tushishiga imkoniyat yaratish kerak. Buning uchun derazalarni janub va 
sharqiy-janubiy tarafga qaratish lozim. Bundan boshqa oriyentatsiyalar bolalar 
yotoqxonasiga yaramaydi. Yotoqxonaning kengligi bir kishi uchun 2,2 metrdan kam 
bo‘lmasligi, 2 kishi uchun 2,4 metrdan kam bo‘lmasligi, uzunligi esa 4,5 metrdan 
oshmasligi kerak. Tomonlar nisbati esa 1:1 yoki 2:3 bo‘lishi kerak. Ko‘pincha 
yotoqxonalar faqat uxlash uchun mo‘ljallangan bo‘lsa-da, odatda u yerda ishlanadi. 
Chunki hamma xonadonlarda ham ishchixona bo‘lavermaydi. Shuning uchun 
yotoqxonalar va bolalar xonalarida ishlash uchun stoli ham bo‘lishi kerak. Bu esa 
yotoqxona loyihasida me’mor yotoqxonani eng kam maydon me’yorini olmaslikka 
harakat qilishi kerak (3.6-rasm).
Katta yoshdagilar yotoqxonasida krovatlar, tumbochkalar, kiyim yechadigan 
shkaf, stol va stullar joylashtiriladi. Yotoqxonada ish stoli, kitob javoni uchun joy 
ajratilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bolalar yotoqxonasida krovatlardan tashqari 
o‘yin va mashg‘ulot uchun stol, kiyim yechadigan shkaf va stullar bo‘lishi kerak. Bu 
jihozlarning to‘g‘ri joylashtirilishi kerak, chunki o‘ynash uchun alohida maydoncha 
ko‘zda tutilishi kerak. Yotoqxonalar xonadonga kiraverish joydan uzoqroq 
joylashtirilib, yo‘lak orqali dahliz bilan bog‘lanadigan bo‘lishi kerak. Katta 
yoshdagilar yotoqxonasi umumiy xona bilan bog‘langan bo‘lishi mumkin. 

---

45