Toshkent arxitektura qurilish instituti

Kino va leksiya zali. 
Kino va leksiya zali tarkibidagi xonalar bloki quyidagilardan iborat: kino va 
leksiya zali, estrada va uning qoshidagi xona, kinoapparatlar xonasi, kinozal 
qoshidagi foye (u vestibyul bilan birlashtirilishi mumkin). Ekspozitsiyaning ish 
rejimidan mustaqil ravishda foydalanish maqsadida kino va leksiyalar zalini 
vestibyulga yaqin qilib joylashtirish lozim. Kino va leksiyalar zali tematik 
kinofilmlar namoyishi, seminarlar va maktab o‘quvchilari hamda katta yoshdagilar 
uchun konferensiyalar o‘tkazish uchun xizmat qiladi.

---

253 
Zalda, kinoproeksiya qurilmalaridan tashqari, eksponatlarni namoyish qilish 
uchun kichikroq sahna, doska va kartinalar, ko‘rgazmali qo‘llanmalarni osish 
uchun moslama, diapozitiv va videofilmlarni namoyish qilish uchun sharoitlar 
yaratilgan bo‘lishi zarur. 
Ma’muriy, ishchi, yordamchi xonalar, kutubxona. 
Bu xonalar guruhi doimiy ekspozitsiya zonasidan alohida joylashtirilishi va 
alohida xizmat kirish eshigi va vestibyulga ega bo‘lishi lozim. 
To‘garaklar va studiya xonalari
turli mashg‘ulotlarni o‘tkazish uchun 
mo‘ljallangan bo‘lib, ularda turli guruhlar ishlashi uchun tezkor o‘zgartishlarni 
bajarish imkoniyatlari ko‘zda tutilishi lozim. Muzey to‘garaklari va studiyalarining 
ishi muzey fondlari materiallari va muzey laboratoriyalari texnologiyalarini 
o‘rganishga asoslangan. Bu holat to‘garak xonalari aynan muzey fondlari va 
laboratoriyalari yonida joylashishini shartlamaydi, aksincha, bu xonalarda odamlar 
ko‘p yig‘ilishi, shu sababdan shovqin darajasi ortgani sababli, ularni imkon qadar 
alohida joylashtirish lozim. 
Ishchi xonalar
– bu muzey ma’muriyati va xodimlar uchun ajratilgan kabinet 
va xonalar bo‘lib, ular, aksariyat hollarda, bosh va xizmat kirish eshiklari yonida 
joylashtiriladi. Ilmiy xodimlarning ishchi xonalari bir joyda jamlanishi yoki asosiy 
ish olib borilayotgan bo‘limlar yoniga joylashtirilishi mumkin. 
Muzeyning 
ilmiy kutubxonasida
nafaqat joriy ilmiy adabiyotlar, balki 
kolletsiyalar tarkibiga kiruvchi nodir nashrlar ham saqlanadi. Kutubxona, asosan, 
muzey xodimlariga xizmat ko‘rsatadi. Ilmiy ishlarni yuritish uchun kutubxona 
yonida maxsus xonalar ajratiladi. Ilmiy ishlar uchun mo‘ljallangan xonalar 
maydoni bitta ilmiy xodim uchun 4,5 m
2
va bo‘lim yoki sektor rahbari uchun 9 m
2
qilib qabul qilinadi. 
Kutubxona o‘z fondlarini muzey spetsifikasiga muvofiq shakllantiradi, muzey 
xodimlari va tashrif buyuruvchilarga xizmat ko‘rsatadi. Aytish lozimki, zamonaviy 
muzeylardagi ilmiy kutubxonalarning funksiyalari quyidagi ikki parametr: 

---

254 
- 
axborot saqlashning zamonaviy vositalari ilmiy kutubxonada kompyuter 
zallari bo‘lishini, jumladan Internet tarmog‘idan erkin foydalanish 
imkoniyatlari mavjudligi; 
- 
ilmiy kutubxona o‘zining alohida qismlarida tashrif buyuruvchilar 
foydalanilishiga ham mo‘ljallanganligihisobiga sezilarli darajada kengaygan.