Toshkent arxitektura qurilish instituti

14.11
-
rasm.
Yozgi teatrlar sxemalari: 
I – yozgi teatr-konsert zali (sahnalar turi: a – chuqur, alohida joylashtirilgan;
b – uch tomonli – panoramali, ochiq; v – chuqur – uch tomonli, yopiq, 
tomoshabinlar o‘rinlari transformatsiya qilinadigan; g – chuqur – orqa tomoni 
transformatsiya qilinadigan); II – tabbiy va tarixiy-me’moriy teatr (sahna turlari: 
a – frontal cho‘zilgan; b – halqasimon, aylanuvchi amfiteatr bilan; v –uch 
tomonli – halqasimon; g – kombinatsiyalashgan, yon-atrof bilan keng front 
bo‘yicha tutashgan; d – tabiiy yoki me’moriy fonli panoramali); III – inshoot 
kooperatsiyasi (a – ochiq amfiteatr, yil bo‘yi ishlaydigan teatr bilan; b – shahardagi 
zal tomidagi ochiq amfiteatr; v – ochiq amfitetar, yopiq raqs zali bilan; g – bir 
nechta amfiteatrlar; 1 – sahna maydonchasi; 2 – boshqa turdagi inshoot). 

---

238 
14.12
-
rasm. 
Ruan shahridagi “Le Zenit” konsert zali, Fransiya, arxitektor 
B.Chumi, 2001. 
 
 

---

239 
XV BOB. MUZEY VA KO‘RGAZMA BINOLARI 
15.1. Umumiy holatlar 
 
Eksponatlarni saqlash va tashrif buyuruvchilarga xizmat ko‘rsa
tish muzeylar 
faoliyatining asosini tashkil qilib, xonalar tuzilmasi, tarkibi va maydonini belgilab 
beradi. Muzeylarni loyihalashda ikkita asosiy texnologik oqim – tashrif 
buyuruvchilar marshruti va eksponatlar hamda xodimlar harakatlanishi yo‘llarini –
masimal ajratish prinsipi amalga oshirilishi lozim . 
Muzey faoliyati yo‘nalishini binoning murakkab hajmiy-rejali tuzilmasi 
belgilab berdi. Xonalarning o‘zaro bog‘liqligi tashrif buyuruvchilar va muzey 
xodimlari oqimlarining intensivligi va muntazamligi bilan tavsiflanadi va quyidagi 
asosiy variantlarda berilishi mumkin: xonalar va intensiv oqimlar o‘rtasidagi 
doimiy bog‘liqlik ular o‘zaro yaqin va qulay, yo‘llarning boshqa oqimlar bilan 
kesishishini istisno qilgan holda joylashishini talab qiladi: bu, birinchi navbatda, 
vestibyul-ekspozitsiya zallari guruhi va ekspozitsiya zallari guruhi ichidagi 
bog‘lanishlarga taalluqlidir; 
- xonalarning intensiv oqimlar bilan kam sonli bog‘liklar, bunda asosiy 
maqsad boshqa intensiv oqimlar bilan kesishishga yo‘l qo‘ymaslikdan iborat 
bo‘lib, xonalarga qulay tarzda kirish-chiqish imkonyatlari ham ko‘zda tutiladi; 
- xonalar va kam sonli harakatlanishlar o‘rtasidagi doimiy bog‘liqlik, bunda 
ular qulay va yaqin joylashishini talab qilinadi; oqimlarning kesishishi muhim 
ahamiyatga emas; bu kabi bog‘lanish fondlar saqlanadigan xona, fotolaboratoriya 
va ustaxonalar, ekspozitsiya zallari, dam olish joylari, ma’muriyat xonalari 
o‘rtasida bo‘lishi kerak; 
- kam sonli va epizodik harakatlanishlar istalgan xonalar guruhlari o‘rtasida 
yuzaga kelishi mumkin, lekin ular asosiy xonalarning o‘zaro joylashuviga ta’sir 
o‘tkazmaydi. 

---

240