Toshkent arxitektura qurilish instituti

3.9-rasm. Umumiy qurilishga oid qurilish-montaj boshqaruvining tuzilma sxemasi. 

---

84 
 
Bundan  tashqari,  uchastkada  hisoblovchi,  tabelchi,  omborchi  kabilar 
bo‘lishi  mumkin.  Quyida  keltirilgan  3.9  va  3.10-rasmlar  qurilish-montaj 
boshqarmasi  (QB)  va  umumiy  tavsifdagi  qurilish  ishlarida  harakatchan 
mexanizatsiyalashtirilgan  kolonnalarning  tuzilma  sxemasi,  keltirilgan,  3.11  – 
rasmda  esa  –  katta  ish  boshqaruvchi  uchastkasi  ifodalangan 
ishlarni  ishlab 
chiquvchi  (
ish  boshqaruvchi
) 
bevosita  ishlab  chiqarishning  boshqaruvchisi 
yoki  tashkilotchisi  hisoblanadi.  Unga  birlashgan  uchastkada  yakka  boshliq 
sifatida  ishlab  chiqarish  faoliyatining  barcha  jihatlari  uchun  javobgarlikni  o‘z 
zimmasiga oladi.  
Ish  boshqaruvchining  asosiy  majburiyatlari  tarkibiga:  ishlar  rejasining 
tasdiqlangan  ko‘rsatkichlarini  bajarish;  ishlarning  talab  qilingan  sifatini 
ta’minlash; mehnat va moddiy resurslardan oqilona foydalanish kabilar kiradi.  
Bu majburiyatlarni bajarish uchun ish boshqaruvchi loyihalash-smeta va 
texnologik hujjatlarni (QTL – Qurilishni tashkil qilish loyihasi, IBL – Ishlarni 
bajarish  loyihasi)  alohida  qismlar  bo‘yicha  sinchiklab  o‘rganib  chiqishi  zarur, 
shuningdek o‘z vaqtida materiallar, mexanizmlar, ehtiyot qismlar va boshqalar 
olinishi uchun buyurtma- arizalar berishda ishtirok etish yoki bu hujjatlarni tuzib 
chiqish;  ishlar  frontlarini  tayyorlashni  ta’minlash,  ustalar  bilan  topshiriqlar  va 
ishlarning  qabul  qilinishini  rejalashtirish;  ishlar  jurnali  va  talab  qilingan 
bajarishga  oid  hujjatlarni  (keyinchalik  ko‘rinmaydigan  (yashirilgan)  ishlar 
uchun  dalolatnomalar  ishlarning  qabul  qilinishi  bo‘yicha  dalolatnomalar  va 
boshqalar) yuritilishi; o‘ziga tegishli ob’yektda mehnat muhofazasi va yong‘in 
havfsizligi  bo‘yicha  zarur  chora-tadbirlarni  amalga  oshirish;  ratsionalizatorlik 
ishlarini tashkil qilish va qo‘l ostidagilar uchun keltirilgan taklif va tavsiyalarda 
hisob–kitoblarga ko‘maklashishi kiradi. 
Ish  boshqaruvchi  uchastkada  qo‘l  ostidagilarni  ishdan  chetlatish,  ish 
topshiriqlarini  tasdiqlash,  qo‘l  ostidagi  ishchilariga,  MTX  –  muhandis–texnik 

---

85 
 
ishchi-xodimlar  va  KXX  –  kichik  xizmat  ko‘rsatuvchi  xodimlarga 
rag‘batlantirish va jazo tariqasidagi jarimalar tayinlash huquqi kiradi.   
Qurilish  ustasi  ishlab  chiqarishda  kichik  boshliq  hisoblanib,  vazifalari 
tarkibiga qo‘l ostidagi jamoa (brigadalar, navbatchilar va boshqalar) ishlarining 
texnik va tashkiliy ta’minotini amalga oshirish kiradi. Usta ishchi hujjatlar (IX) 
va Ishlarni bajarish loyihasini (IBL) o‘rganib chiqishi talab qilinadi; shuningdek, 
ishlar frontini tayyorlash va zarur asbob-uskunalar va moslamalarni tayyorlashi; 
bolg‘usi turgan ishlarni bajarish uchun topshiriqlarni oldindan hisoblab chiqishi 
va topshiriqlar berishi; mehnat muhofazasi bo‘yicha zarur ko‘rsatmalar berishi; 
ishlar bajarish davomida tegishli o‘lchamlarni amalga oshirishi, boshqa turdagi 
asboblar asosidagi o‘lchovlarni bajarishi va moddiy resurslarning vaqtida kelib 
tushishini ta’minlashi, ishlar tugallanishi bilan esa – bajarilgan ishlarni miqdor 
va sifat jihatidan qabul qilishi, berilgan topshiriqlarni yopishi belgilanadi.  
Usta  ish  bajaruvchiga  bo‘ysunadi.  Usta  sifatida  texnik  xodimlar  va  oliy 
ma’lumotli  yosh  mutaxassislar  tayinlanadi,  bu  bilan  ishlab  chiqarish 
tashkilotchisi  sifatida  ishlarni  bajarish  bosqichida  birlamchi  tajriba  orttirishi 
ko‘zda tutiladi.  
 

---

86