Toshkent arxitektura qurilish instituti

Invetitsiya  sikli  (IS)
  –  bu  sarmoya  sarflash  yagona  jarayonning  o‘zaro 
bir–biri bilan aloqador chora-tadbirlar birligi.  
Investitsiya sikli o‘z tarkibiga quyidagilarni qamrab oladi:  

 
Loyihalashdan  oldingi  bosqich
  –  investitsiya  maqsadlarining  ishlab 
chiqilishi, ularni amalga oshirish variantlarini tahlil qilish va ma’qul  variantni 
tanlab  olish;  moliyalashtirish  manbalariga  aniqlik  kiritish;  shartnomalar 
imzolanishi; 

 
Loyihalash
; 

 
Tenderni tashkil qilish va o‘tkazish
; 

 
Qurilish – montaj ishlari
; 

 
Foydalanishga  kiritish,  o‘zlashtirish,  jumladan  foydalanish  davri
,  bu 
davr davomida sarflangan vositalarning o‘z–o‘zini qoplashi ta’minlanadi.  

---

96 
 
Barcha rivojlangan mamlakatlarda qurilish sohasida ob’yektlarni qurishda 
muddatlarning  qisqartirilishiga  intilish  yaqqol  ko‘zga  tashlanadi,  bunda 
investitsiya  sikli  davri  sarflangan  vositalarning  qaytarilishi  bilan,  ishlab 
chiqarish miqyosidagi qurilishda esa –fan va texnika yutuqlarining joriy qilinishi 
samaradorligi,  yangi  ishlab  chiqarish  texnologiyalari  samardorligi  bilan 
belgilanadi.  
Bu 
markazlashtirilgan 
rejalashtirish 
va 
davlat 
tomonidan 
moliyalashtirilish sharoitlarida qurilish davomiyligi ahamiyatga ega bo‘lmagan 
degani emas. Sobiq Davlatqurilish (
Gosstroy
) tomonidan loyihalash va qurilish 
davri me’yorlarini davriy qayta qarab chiqish tartibi tasdiqlangan bo‘lib, bunday 
hodisaga ma’lum turtki berish uslublari va ulardan foydalanish yo‘lga qo‘yilgan.  
Xususiy  investorlar  paydo  bo‘lishi  bilan,  loyihaning  amalga  oshirilish 
davri moddiy qiymat sifatida baholanadigan bo‘lib, ya’ni «
vaqt – bu pul
» naqli 
qurilish  davomiyligida  o‘z  ifodasini  topdi.  Faoliyatining  mazmun  –  mohiyati 
asosan  daromad  olishga  qaratilgan  xususiy  investor  ma’lum  bir  loyihaga 
sarmoya  sarflashda  investitsiya  sikli  muddatlari  qisqarishidan  manfaatdor.  Bu 
vazifaning hal qilinishi tashkiliy jihatdan investitsiya siklining har bir bosqichini 
bajarish  muddatlarini  qisqartirish  yo‘li  bilan  amalga  oshirilib,  shuningdek, 
bunda uning bosqichlarini imkon qadar  birga bajarish nazarda tutiladi (3.13 – 
rasm). 
 

---

97