Toshkent arxitektura qurilish instituti Qurulishni boshqarish fakulteti

Avvalom bor, korxonaning o’zi mulk shakli qanday bo’lishidan qat’iy nazar o’rnatilgan fuqarolik qonunlari, turli tashkiliy-huquqiy va me’yoriy qoidalarga asoslanadi.

• Avvalom bor, korxonaning o’zi mulk shakli qanday bo’lishidan qat’iy nazar o’rnatilgan fuqarolik qonunlari, turli tashkiliy-huquqiy va me’yoriy qoidalarga asoslanadi.
• Odatda, yangi korxona tashkil etish o’ziga xos bir necha bosqichlardan iborat bo’ladi:
• 1.Yangi korxonani tashkil etish g’oyasini asoslash (ya’ni, aniq bir maxsulot turini ishlab chiqarish, xizmat ko’rsatish);
• 2.Yangi texnologiya va vositalarni, hamda mehnat resurslaridan foydalanish imkoniyatlarini o’rganish;
• 3.Iste’molchilar talabini qondirish maqsadida bozorni o’rganish;
• 4.Ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan ta’minotchilarni tanlash;
• 5.Korxona ta’sischilarini aniqlash;
• 6.Ustav kapitalini shakllantirishning moliyaviy manbalarini aniqlash;
• 7.Ta’sis hujjatlarini ishlab chiqish;
• 8.Korxonani davlat ro’yxatidan o’tkazish;
• 9.Muhr va shtamplarni tayyorlash;
• 10.Davlat soliq idoralaridan ro’yxatdan o’tish;
• 11.Bankda hisob raqamini ochish, bank bilan shartnoma tuzish

Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona faoliyatining asosiy maqsadi- jamiyatda ijtimoiy talabni qondirish, yuqori foyda olish va moliyaviy barqarorlikka erishishdir.
Korxonaning maqsadi
Х-foyda yoki daromad olish
У-darajadagi talab yoki extiyojni qondirish
Bozor iqtisodiyot sharoitida korxonaning samarali faoliyati va moliyaviy barqarorligiga turli omillar ta’sir ko’rsatadi. Ularni qo’yidagicha guruhlash mumkin:
-ijobiy omillar – korxona faoliyatiga ijobiy ta’sir etuvchi omillar;
- salbiy omillar – korxona faoliyatiga salbiy ta’sir etuvchi omillar;
-ichki omillar – korxonaning o’ziga bog’liq omillar;
-tashqi omillar - korxona faoliyatiga bog’liq bo’lmagan omillar.
Ichki omillarga:
-korxona rahbarining uddaburonligi;
-ilmiy-texnik taraqqiyotning jadallashishi (ITT);
-ishlab chiqarish, mehnat va boshqaruv tizimini takomillashtirish;
-xujalik yuritishning tashkiliy-huquqiy shakli;
-Tarmoq va ishlab chiqarishning o’ziga xosligi;
-maxsulot sifati va raqobatbardoshligi;
-investisiya va amortizasiya ajratmalari siyosati va boshqa omillar kiradi.
Tashqi omillar qo’yidagi o’zgarishlar bilan bog’liq:
-ichki va jaxon bozori kon’yukturasi;
-siyosiy muxit;
-inflyasiya jarayonlari va davlatning iqtisodiy siyosati, hamda boshqalar