Toshkent arxitektura-qurilish instituti iqtisodiyot nazariyasi


-chizma. Naqd va kredit pullarning xususiyatlari



Download 2,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/103
Sana01.01.2022
Hajmi2,42 Mb.
#280367
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103
Bog'liq
maruza-matni-iqtisodiyot-nazariyasi

5-chizma. Naqd va kredit pullarning xususiyatlari. 

Bundan  ko‗rinadiki,  pul  kapital  sifatida  muomalada  bo‗ladi,  unga 

qo‗shimcha  ijtimoiy  vazifa  yuklatiladi.  Endi  u  daromad  keltiradigan  maxsus 

vositaga aylanadi.

19

 

SHunday qilib, tovar ayirboshlash, ishlab chiqarish va pulning kelib chiqishi 



hamda tovar-pul muomalasining rivojlanishi bozor va bozor iqtisodiyotining kelib 

chiqishiga sabab bo‗ldi va uning rivojlanishiga shart–sharoit yaratdi.  

 

Asosiy tayanch tushunchalar: 

Natural ishlab chiqarish - bunda mehnat mahsulotlari ishlab chiqaruvchining 

o‗z ehtiyojlarini qondirish, ichki xo‗jalik ehtiyojlari uchun mo‗ljallanadi. 

                                                 

19

 Шодмонов Ш. Бозор иқтисодиѐтига ўтишда пулнинг янги мазмуни ва роли. Бозор, пул ва кредит. Махсус 



нашр, 2001, 9-б. 

Қиймати 


Қиймат белгиси 

Олтиннинг қиймати 

Қиймат белгиси 

Қоғоз пуллар 

Чекланган расмий 

нафлилик 

Қўшимча нафлилик 

Қиймат белгиси 

Нақд пуллар 

Кредит пуллар 

Ваколатли қиймат 



 

 

Tovar ishlab chiqarish - bunda tovarlar o‗zining iste‘moli uchun emas, balki 



bozorda  sotish,  ayirboshlash  uchun  va  boshqalarning  iste‘molini  qondirish 

maqsadida ishlab chiqariladi. 

Tovar  -  biron-bir  naflilikka  va  qiymatga  ega  bo‗lgan,  ayirboshlash  uchun 

yaratilgan mahsulotdir. 

Naflilik  -  tovarlarning  kishilarning  biron-bir  narsaga  bo‗lgan  ehtiyojini 

qondirish layoqati. 

Almashuv  qiymati  -  bu  biror  turdagi  iste‘mol  qiymatning  boshqa  turdagi 

iste‘mol qiymatga ayirbosh qilinadigan miqdoriy nisbati. 

Aniq  mehnat  –muayyan  aniq  iste‘mol  qiymatlarni  vujudga  keltiradigan 

mehnat. 


Abstrakt  mehnat  -  mehnatning  aniq  shaklidan  qat‘iy  nazar  umuman  inson 

ishchi kuchining sarflanishi, ijtimoiy mehnatning bir qismi. 

Mehnat  unumdorligi  -  ma‘lum  vaqt  davomida  ishlab  chiqarilgan  mahsulot 

miqdori  yoki  mahsulot  birligini  ishlab  chiqarish  uchun  ketgan  vaqt  bilan 

aniqlanadi. 

Mehnat intensivligi - mehnatning sarflanish tezligi yoki jadalligi. 

Pul  –  hamma  turdagi  tovar  va  xizmatlarni  ayirboshlashda  umumiy 

ekvivalentlik  rolini  bajaruvchi  maxsus  tovardir.  Qog‗oz  pullar  esa  shu  tovar 

pulning vakilidir. 

 


Download 2,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish