Тошкент ахборот технологиялари университети “телевидение асослари”

Ишни бажариш учун намуна
N=16´16=256, m=3, фрагменти учун оқ, кулранг ва қора ранглар. Бу ерда Сэ = log ₂ 3 = 1,58 бит, Ск = 256´1,58 = 404 бит.
Тасвирни таърифлаш усуллари:
1-усул. Шартли равишда абонентларга узатилаётган сигнални элементларининг индексини ва рангини юборамиз ва уларни I_эл ва I_ранг деб белгилаб оламиз:
, (1.12)
Iм – муҳитдаги жойлашган ўрни тўғрисида маълумот; Iё – ёритилган даражаси тўғрисида маълумот.
Ҳар қандай элементнинг жойлашган жойини кўрсатиш учун уни log ₂ N га тенг бўлган иккилик коди билан алмаштириш лозим.
, (1.13)
Ёритилганлик элементларини кодлаш учун log₂m бирлигидан фойдаланамиз:
, (1.14)
Шундай қилиб , (1.15)
Бизнинг мисол учун эса N=16´16, m=3, Irc = 256´8+256´1,58 = 2048+400 = 2440 бит. Иккинчи тенглигимиз (1.15) да Ск = N´log ₂ m = 400 бит эканлигини аниқлаш қийин эмас.
2 усул. Абонентга ранг миқдорини фақат тепа, паст ва ўнг, чап чегаравий миқдорларини жўнатамиз: Irc = Iя = N´log ₂ m = Cк = 256´1,58 = 404 бит. Натижада олдинги усулдан кўра 6 баробар кам миқдордаги қийматга эришамиз.
Бизга маълумки ҳар қандай алоқа канали таркибида шовқин ва халиқитлар мавжуд ва биз сигнал таркибига шовқин билан курашиш учун ортиқчалик маъмотини киритишга мажбурмиз. Бу ортиқча маълумотларни кўп миқдорда берилиши ҳам йўқолишларга олиб келиши мумкин. Шунинг учун ҳам ушбу миқдорни оптимал танлаш муҳим.
3 усул. 2 усул билан мутаносиб, фарқи шундаки узатилаётган хабар ишончлилигини ошириш учун ҳар бир сатр ва кадр охирига ортиқча ҳимоя сигнали киритилади. Ушбу усул билан замонавий телеэшиттиришлар ишлаб келмоқда.
Назорат саволлари

1. 
   Маълумот назарияси нима?
   
2. 
   Маълумот узатувчи алоқа каналларини солиштиришда эса ушбу қонуниятларнинг миқдорий бирлиги биринчи бўлиб ким таклиф қилган?
   
3. 
   Маълумот узатувчи алоқа каналларини солиштиришда эса ушбу қонуниятларнинг миқдорий бирлиги нима?
   
4. 
   Маълумот сиғими деб нимага айтлида?
   
5. 
   Маълумот сиғими қандай формула ёрдамида аниқланади?
   
6. 
   Маълумот манбаининг ишлаб чиқарувчанлиги нима ва у қандай аниқланади?
   
7. 
   Энтиропия нима?