95
олиб келади. Шунинг учун ҳам ИКМли тизимларнинг рақамли линия
трактидаги рақамли сигналларни қайта тиклаш учун маълум бир
масофалардан кейин регенераторлар жойлаштирилади.
Рақамли сигналларни регенерациялаш жараѐнида қуйидаги асосий
операциялар бажарилади (8.3-расм):
- қайта тикланувчи импульсларнинг амплитудаси
кучайтирилади ва уларни
шакли созланади;
- созланган импульслар таъқиб қилинади (бундай ҳолда таъқиб қилиш
натижасида шундай шароит яратиладики, чиқишдаги
импульслар
фақатгина вақтнинг маълум бир лаҳзаларидагина шаклланади);
- таъқибдан кейин олинган импульс амплитудаларининг қийматлари
эталон
(чэгара) қиймат билан солиштирилади;
- берилган параметрларга эга бўлган янги импульслар шаклланади.
Энди 8.3-расмда кўрсатилган регенератор ишининг вақт бўйича
диаграммасини қараб чиқамиз. Фараз қилайлик, регенератор сектсиясининг
киришида, яъни олдинги регенератор чиқишидаги рақамли сигнал
8.4.а-расмдаги кўринишга эга. Линия участкасидан ўтгандан кейин
регенератор киришига бузилган ва маълум бир
муддатга кечиккан сигнал
берилади. Линия трансформатори орқали бу сигнал (8.4.б-расм) линия
созлагичи киришига берилади. Бу созлагич таркибига сунъий созловчи
линия, автоматик сатҳ бошқариш қурилмаси (АСБ), созловчи кучайтиргич
схемаси киради. (8.4-расмда кўрсатилган). АСБ қурилмасида импульслар
шаклини созлаш тўлиқ ѐки қисман амалга оширилади. Бу символларни
регенерациялашда хатолик ехтимол- лигини пасайтиради. Линия созлагичи
чиқишида шаклланган сигналнинг кўриниши 8.4.в-расмда кўрсатилган.
Линия созлагичининг чиқишига трансформатор орқали тактли частотани
ажратувчи блок уланган. Бу блокнинг чиқишида қисқа таъқиб
импульсларининг кетма-кетлиги шаклланади. Бу
импульслар кириш
символларига
нисбатан
шундай
фазаланадики,
қаерда
кириш
символларининг амплитудаси катта бўлса, шу ери тактли импульсларнинг
ўртасига тушиб қолади. Бу ҳам, ўз навбатида регенерациялаш жараѐнида
хатолик ехтимоллигини камайишига олиб келади.
Таъқиб импульслари (8.4.г-расм) ҳал қилувчи қурилма (ХҚҚ
1
ва
ХҚҚ
2
)ларга берилади. ХҚҚга бундан ташқари трансформатор орқали чегара
кучланишини шакллантиргичи ишлаб чиқарган чэгара кучланиши ҳам
тушади (8.4.д,е-расм). Энг охирида тўғрилагич жойлашган, у доимий
кучланишни ишлаб чиқаради. Бу кучланиш линия созлагичи чиқишидаги
импульсларнинг ярим амплитудасига тенг.
97
8.4-расм. Регенераторнинг вақт бўйича ишлаш принтсипи
Автоматик сатҳ бошқариш тизими линия созлагичи чиқишидаги
импульс амплитудасини созлаганлиги сабабли ҳал қилинган чэгара
ўзгаришсиз қолади. ХҚҚда тушаѐтган символларнинг ҳар
бир тактидаги
таъқиб импульслари ХҚҚга тушган лаҳзага, кириш сигнали мусбат қутбга
эга бўлса (яъни линия созлагичи чиқишидаги сигнал ва чэгара кучланиши
орасидаги фарқ мусбат бўлади) унда ХҚҚ чиқишида, мос келувчи чиқиш
импульслари шакллантиргичи (ЧИШ) киришига шаклланган импульслар
тушади (8.4.ж,з-расм). Агар кўрсатилган фарқ манфий бўлса, унда ХҚҚ
чиқишида импульс шаклланмайди. ЧИШга ХҚҚ дан импульслар тушганда,
амплитудаси ва давомийлиги тактли частотага эга бўлган
импульснинг
стандарт кўриниши шаклланади.
t
t
t
t
t
U
чег
Do'stlaringiz bilan baham: