Тошкент ахборот технологиялари университети карши филиали ижтимоий-гуманитар фанлар кафедраси Х. Ж. Рузиев «Иқтисодиёт назарияси»

6-МАВЗУ: БОЗОР ИҚТИСОДИЁТИГА ЎТИШ ДАВРИ. ЎЗБЕКИСТОНДА БОЗОР
ИҚТИСОДИЁТИГА ЎТИШ ТАМОЙИЛЛАРИ ВА ХУСУСИЯТЛАРИ (2-соат)
Маъруза режаси:
1. Ўтиш даврининг мазмуни. Бозор иқтисодиётига ўтиш йўллари.
2. Ўзбекистонда бозор иқтисодиётига ўтишнинг тамойиллари ва хусусиятлари.
3. Республикада бозор ислоҳотларини амалга ошириш ва унинг асосий йўналишлари.
Таянч иборалар: Ўтиш даври - бир иқтисодий тизимдан бошқасига, мавжуд
иқтисодий муносабатлардан бутунлай бошқа, янти иқтисодий муносабатларга ўтиш
тақозо қилинадиган даврдир. Бозор ислоҳотлари - бозор иқтисод иётини ва бозор
муносабатларини шакллантиритга қаратилган чора-тадбирлар мажмуидир. Иқтисодий
ислоҳотлар - иқтисодиётда туб ўзгаришларни амалга оширишга қаратилган тадбирлар
мажмуи. Иқтисодий уклад - турли мулкчиликка асосланган хўжалик юритишнинг шакллари
ва турлари. Иқтисодиётни эркинлаштириш - нима ва қанча ишлаб чиқаришни қаерга,
қандай баҳода сотишни тадбиркорнинг ўзи белгилаши лозим. Иқтисодиётнинг барча
соҳалари ва тармоқларини эркинлаштириш, хўжалик юритувчи субъектларнинг эркинлиги
ва мустақиллигини таъминлаш, тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш учун барча
шарт-шароитларни яратиш, демакдир. Ислоҳотлар концепцияси - ижтимоий-иқтисодий
ислоҳотларнинг асосий мақсад ва йўналишлари, уни амалга оширишнинг вазифалари ва
стратегик йўлларининг умумий ғоясидир. Иқтисодиётни барқарорлаштириш - танглик
ҳолатларига барҳам бериш асосида макроиқтисодий мувозанатликни сақлаш ва ишлаб
чиқаришни юксалтириш учун шарт-шароитларни вужудга келтиришдир.
1. Ўтиш даврининг мазмуни. Бозор иқтисодиётига ўтиш йўллари
Бозор иқтисодиётига ўтиш даврининг умумий мазмуни иқтисодий муносабатларнинг
алоҳида элементларини ислоҳ қилиш ёки иқтисодий сиёсатга тузатишлар киритиш эмас,
балки бутун иқтисодий муносабатлар тизимини ўзгартиришдан иборатдир.