Тошкент ахборот технологиялари университети факультет: акт соҳасида иқтисодиёт ва менежмент Кафедра

Капиталнинг тўпланиши – бу қўшимча қийматнинг бир қисмини жамғариш (капиталлаштириш) натижасида капитал ҳажмининг ошишидир. Бу жараён қуйидаги кўрсаткичлар орқали тавсифланади: корхонадаги ишловчилар сони, корхонанинг ишлаб чиқариш қуввати, қайта ишланаётган хом ашё миқдори, товар айланмаси ҳажми, фойда ҳажми.



Асосий таянч тушунчалар:
Рақобат – бозор субъектлари иқтисодий манфаатларининг тўқнашувидан иборат бўлиб, улар ўртасидаги юқори фойда ва кўпроқ нафлиликка эга бўлиш учун курашни англатади.
Тармоқлар ичидаги рақобат – ишлаб чиқариш ва сотишнинг қулайроқ шароитига эга бўлиш, қўшимча фойда олиш учун бир тармоқ корхоналари ўртасида борувчи кураш.
Тармоқлараро рақобат – турли тармоқлар корхоналари ўртасида энг юқори фойда нормаси олиш учун олиб бориладиган кураш.
Монополия – монопол юқори нархларни ўрнатиш ҳамда монопол юқори фойда олиш мақсадида тармоқлар, бозорлар ва яхлит макроиқтисодиёт устидан ҳукмронликни амалга оширувчи йирик корхоналар (фирма, корпорациялар)нинг бирлашмалари.
Соф монополия – тармоқдаги ягона ишлаб чиқарувчи ёки сотувчининг нарх ва ишлаб чиқариш ҳажмини белгилашдаги, ва бинобарин, фойда олишдаги яккаҳукмронлик ҳолати.
Такрорлаш учун саволлар ва топшириқлар:

1. 
   Рақобатнинг моҳияти ва мақсадини тушунтириб беринг.
   
2. 
   Рақобатнинг асосий вазифалари нималардан иборат? Бу вазифаларнинг бир-биридан фарқини ажратиб кўрсатинг.
   
3. 
   Рақобат шаклларига тушунча беринг ва уларнинг ҳар бирига хос белгиларини кўрсатинг.
   
4. 
   Тармоқ ичидаги ва тармоқлараро рақобатнинг фарқини тушунтириб беринг.
   

Фаннинг номи: “Замонавий иқтисодиёт”
Ўқитувчи Ф.И.Ш: Бабабекова Н.Б
Дарс ўтилган сана: 23.11.21
Гуруҳ: Сешанба 3-жуфтлик 120-121-122-19 гуруҳ С 254 ауд.