Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Huquqiy munosabat ishtirokchilarining xulq-atvori va uning oqi-

batlari.  Inson faoliyati, xulq-atvori huquqiy munosabatlar vositasida tartib-

ga solinuvchi obyekt sifatida namoyon bo‘ladi. Aksariyat hollarda majburiyat 

o‘tovchi subyektning xulq-atvori huquqiy munosabat obyekti bo‘ladi. Masalan, 

O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga mu-

vofiq, ichki ishlar idoralari jazoni o‘tab qaytgan shaxslar ustidan ma’muriy 

Huquqiy 

munosabatlarning 

obyekti

3-§.

---

302

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

nazorat o‘rnatadi va uni amalga oshiradi. Bunda nazorat ostida bo‘luvchi 

shaxsning faoliyati, yurish-turishi, xulq-atvori ichki ishlar organi bilan jazo 

o‘tab chiqqan shaxs o‘rtasidagi huquqiy munosabatning obyekti bo‘ladi.

Xulq-atvorning natijasi deganda, u yoki bu harakat (harakatsizlik) keltirib 

chiqaradigan oqibat tushuniladi. Ko‘pgina huquqiy munosabatlar muayyan oqi-

batga erishish uchun o‘rnatiladi va amalga oshiriladi. Bu holatda xulq-atvor 

emas, balki uning natijasi huquqiy munosabatning obyekti sanaladi. Masalan, 

yuk tashish shartnomasi asosida kelib chiquvchi huquqiy munosabatni olaylik. 

Bunda huquqdor shaxsni (yuk qabul qilib oluvchi tomonni) majburiyat o‘tovchi 

shaxsning qanday xatti-harakatlar sodir etishi qiziqtirmaydi. Balki uning ha-

rakatlari natijasi, ya’ni yukni muayyan muddatda belgilangan joyga yetkazib 

berishi qiziqtiradi.