Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet739/784
Sana26.06.2021
Hajmi6,22 Mb.
#102170
1   ...   735   736   737   738   739   740   741   742   ...   784
Bog'liq
3.Davlat va huquq nazariyasi (1)

O‘zbekiston – 

huquqiy ijtimoiy 

davlat

5-§.


499

XXIV bob.

 Fuqarolik jamiyati 

va huquqiy davlat

Ijtimoiylik, avvalo, bu adolat, ya’ni ko‘pchilikning manfaatiga muvofiqlikdir, 

ikkinchidan, insonlarning hamjihatligi ifodasidir. Shunga ko‘ra, hayotni adolatliroq 

qiladigan har qanday qoida, har qanday qonun, har qanday tartib ijtimoiydir.

Yuridik adabiyotlarda ijtimoiy davlatning tabiatiga, belgi va xususiyat-

larga oid turli talqinlar beriladi. Bir qator tadqiqotchilar ijtimoiy davlatni fuqa-

rolarning  ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarini (ya’ni, mehnat qilish huquqi, dam 

olish huquqi, ijtimoiy ta’minot huquqi va boshq.) e’lon qiluvchi yoki pensiya va 

boshqa nafaqalarni ta’minlovchi davlat deb baholaydilar

1

. Аmmo bu yondashuv 



ijtimoiy davlatning o‘ta boy ma’nosini yetarlicha ocha olmaydi. U ancha teran 

mazmun-mohiyat kasb etadi. «Sotsial (ijtimoiy) davlat, – V.M. Baglayning 

fikricha, – fuqarolarni ish bilan ta’minlanishiga sharoit yaratadigan, umumiy 

daromadlarni budjet vositasida qayta taqsimlaydigan, odamlarga turmush ke-

chirishning eng quyi chegarasini (minimumni) ta’minlaydigan, kichik va o‘rta 

mulkdorlar hissasi ko‘payishiga ko‘maklashadigan, yollanma mehnatni muho-

faza qiladigan, ta’lim, madaniyat, sog‘liqni saqlash va oila xususida g‘amxo‘rlik 

qiladigan, ijtimoiy ta’minotni muntazam yaxshilaydigan davlatdir»

2

.

Konstitutsiya davlat uchun aniq ijtimoiy dasturni belgilab bermaydi, balki 



unda davlat siyosatining konstitutsiyaviy-huquqiy asoslari belgilanadi. Davlat 

siyosatining ikki muhim jihatini nazarda tutish lozim. 



Birinchisi – fuqarolarga 

munosib hayot kechirish uchun va insonning erkin rivojlanishi uchun sharoit 

yaratishda ifodalanadi. Bu – mehnatni va insonlar sog‘lig‘ini muhofazalash, ish 

haqining minimal hajmini belgilash, ishsizlikning oldini olish va h.k. 



Ikkinchisi – 

aholining ijtimoiy jihatdan zaif qatlamlarini qo‘llab-quvvatlash, oilani, onalik, 

otalik va bolalikni muhofazalash, nogironlarga va qariyalarga g‘amxo‘rlik 

qilish va boshqalar. Ijtimoiy xizmatlar tizimini rivojlantirish, davlat pensiyala-

rini, nafaqalar va boshqa ijtimoiy himoya kafolatlarini belgilash ko‘zda tutila-

di

3



. Professor O.E. Leyst ta’biricha, «sotsial davlat» nafaqat huquqiy tartibotni 

muhofazalashi, shuningdek kam ta’minlanganlar va butun jamiyat manfaati 

uchun ijtimoiy siyosatni amalga oshirishi (qonun vositasida ish kuni davomiyligini, 

bolalar va ayollar mehnatini cheklash hamda taqiqlashni, mehnatga qobiliyat-

sizlarni, ijtimoiy himoya bilan, ishsizlarni ish bilan ta’minlashni, davlat hisobi-

dan umumiy o‘rta ta’limni, bepul meditsina xizmatidan foydalanish kabilarni 

huquqiy tartibga solishi) lozim

4

. Ijtimoiy davlatni tavsiflovchi ijtimoiy siyosat-



Qаrаng: Иваненко В.А., Иваненко В.С. Социальные права человека и социальные обязанности 

государства: международные и конституционные правовые аспекты. – СПб., 2003. – 62–63-betlar.

Qаrаng: Баглай В.М. Конституционное право Российской Федерации. – М., 2007. – 137-bet.



Qаrаng: Конституция Российской Федерации: комментарий / Под общ. ред. Б. Топорнина и 

др. – М., 1994. – 21-bet.

Qаrаng: Лейст О.Э. Гражданское общество, государство и право / Общая теория государства и 



права. Академический курс. Отв. ред. М.Н. Марченко, Том 1. – М., 1998. – 346-bet.



Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   735   736   737   738   739   740   741   742   ...   784




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish