Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Normativ-huquqiy hujjatlarning hudud va makon bo‘yicha amal 

qilishi. Davlat suvereniteti tamoyiliga binoan normativ-huquqiy hujjatlar dav-

latning butun hududida amalda bo‘ladi. Davlat hududiga quyidagilar ki-

radi – yer maydoni, yer osti, ichki va hududiy suvlar, yer va suv hududi usti-

dagi havo makoni, elchixonalarning, harbiy kemalar, parvoz etuvchi kemalar 

(apparatlar) hamda ochiq dengizda suzuvchi kemalarning hududlari. Normativ 

hujjatlar amal qilishining hududiy ko‘lami davlat yurisdiksiyasi bilan chambar-

chas bog‘liq. Ba’zan xorijiy mamlakat qonunchiligi muayyan davlat hududida 

amal qilishi mumkin. Biroq, buning uchun bu ikki davlat o‘rtasida ular qonun-

chilik hujjatlarining o‘zaro bir-birining hududida amal qilishi haqida shartnoma 

bo‘lishi shart.

Xalqaro shartnomalar normativ hujjatlarning eksterritorial harakatini 

ham nazarda tutishi mumkin. Ya’ni, bir davlatning qonunlari o‘z hududidan 

tashqarida ham amal qiladi (bir davlat qonunlarining boshqa davlat hududida 

bo‘lgan o‘z fuqarolari va tashkilotlariga nisbatan qo‘llanilishi). Federativ dav-

---