Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

238

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

qilingan kundan boshlab bir hafta ichida O‘zbekiston Respublikasining Oliy 

sudiga shikoyat qilinishi mumkin».

Normativ-huquqiy hujjatlarning kuchga kirish va amalda bo‘lish vaqtini 

aniq belgilash muhim ahamiyatga ega. Chunki ular belgilangan vaqtdan bosh-

lab so‘zsiz bajarilishi lozim. Bu qonun ustuvorligi prinsipini hayotga joriy etish 

bilan bog‘liq. Qonun orqaga qaytish kuchiga ega emas, degan talab qonun 

chiqarilgunga qadar vujudga kelgan hamda mavjud bo‘lgan harakat va muno-

sabatlarga tatbiq etilmaydi, degan ma’noni anglatadi. Biroq, bu umumiy yuri-

dik aksiomadan ikki holatda istisno bor: 

birinchisi, agar qonun yoki normativ 

hujjatning o‘zida, ularning orqaga qaytish kuchi ko‘rsatilgan bo‘lsa; 

ikkinchisi, 

agar qonunda sodir etilgan xatti-harakat uchun jazo qo‘llash to‘xtatilgan bo‘lsa 

yoki jazoni yengillashtirish ko‘zda tutilgan bo‘lsa, qonun orqaga qaytish 

kuchiga ega.

Qonun va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar quyidagi uch asosga ko‘ra 

amal qilishini to‘xtatadi:

a) normativ hujjatning amal qilishi belgilab qo‘yilgan muddat tugagan 

bo‘lsa;

b) davlat vakolatli organining normativ hujjatni bekor qilish to‘g‘risida 

qarori bo‘lsa yoki eskisining o‘rniga kelayotgan yangi qabul qilingan normativ 

hujjatda bu haqda ko‘rsatilgan bo‘lsa;

v) ilgari amalda bo‘lgan normativ hujjatni almashtiruvchi yangi normativ 

hujjat qabul qilinsa.

Odatda, eskirgan normativ hujjatni bekor qilish yoki kuchini yo‘qotgan 

deb topish haqida maxsus qaror qabul qilinadi.