Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

453

XXII bob.

 Yuridik ixtilof  

(kolliziya)

b) ijtimoiy guruhlar, siyosiy partiyalar va nodavlat jamoat birlashmalari 

manfaatlarining qarama-qarshiligi va ta’siri haqida;

d) davlat organlarining o‘zaro nomuvofiq faoliyati (harakatlari) to‘g‘risida;

e) davlat organlari o‘z vakolatlarini suiiste’mol qilgan holda qaror qabul 

qilganligi, boshqa organning vakolati sohasiga aralashganligi haqida;

f) davlat organlari faoliyatini amalga oshirishga to‘sqinlik qiladigan 

holatlar haqida;

g) siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy keskinlik hamda nizolar haqida 

ma’lumotlarni aniqlab, kuzatib va tahlil etib borish talab etiladi. 

Davlat organlari ixtilof va nizolarning oldini olish maqsadida qonuniy-

likning buzilishi bilan bog‘liq bo‘lgan vaziyatlar yuzasidan tegishli idoralarga 

(sud, prokuratura, ichki ishlar idoralari va boshqalarga) murojaat etish huquqiga 

egadirlar. Shu bilan birga o‘z imkoniyatlari doirasida ziddiyatli vaziyatni yum-

shatish hamda murosai madoraga kelishning boshqa choralarini izlashlari lozim.

Tegishli davlat organlari ixtilofli vaziyat avj olishiga chek qo‘yish maqsa-

dida bunday holatlarning sabablarini, ishtirokchilarini, ularning niyatlari va xat-

ti-harakatlarini sinchiklab o‘rganishlari darkor. Manfaatdor davlat idoralarining 

rahbarlari nizoli masalalar yuzasidan muzokaralar olib borishi yoki o‘zlarining 

vakolatli vakillarini ajratib muhokama qilishi va kelishuvga erishish choralarini 

ko‘rishlari lozim. O‘zaro kelishuv asosida qabul qilingan qaror ularning keyingi 

faoliyatida dasturilamal bo‘lishi lozim. Shunday yo‘l tutilganda huquqiy muno-

sabatlar sohasida ixtiloflarning oldi olinadi yoki ularning ancha kamayishiga 

erishiladi.

 

Ijtimoiy hayotda sodir bo‘ladigan har 

qanday nizo huquqiy o‘zanga solinishi lozim. 

Zero, mojaro yoki muammoli vaziyatga 

huquq vositasida yechim izlash doimo osh-

kora tartib-taomillardan foydalanish va eng oqilona qarorga kelish imkonini 

beradi. Bunday tartib-taomillarni ijtimoiy vazifasi va foydalanish o‘rniga ko‘ra ikki 

katta guruhga bo‘lish mumkin: –